VIII. Presentatio litterarum Apostolicarum super dogmatizatione et libris Raymundi Lull, 1388

VIII.

Presentatio litterarum Apostolicarum super dogmatizatione et libris Raymundi Lull, an. M.CCC.LXXXVIII. (Vid. página 158).

Ex arch. Gerundens. 

Noverint universi quod die vicesima nona mensis julii anno a Nativitate Domini M.CCC.LXXXVIII. coram reverendo in Christo Patre et Domino Domino Berengario Dei gratia Episcopo Gerundensi intus suum episcopale palatium Gerundense, videlicet ad ipsius palacii gradarium inferius sive maius presentialiter existente in meique Ludovici Carbonelli, clerici et notarii publici ipsius reverendi Domini Episcopi Gerundensis ac testium scilicet venerabilium virorum Dominorum Bernardi de Campis, canonici, Petri de Carraria et Petri Arnaldi, presbiterorum de Capitulo eclesiae Gerundensis ad haec spetialiter vocatorum et rogatorum presentia personaliter constitutus discretus Petrus Tortosa, causidicus, civis Gerundensis, procurator fiscalis ut asseruit et procuratorio nomine reverendi et religiosi Fratris Nicholay Eymerici in Sacra Pagina professoris, ordinis Fratrum Praedicatorum ac Inquisitoris hereticae pravitatis in regnis et terris ditioni Serenissimi Domini Regis Aragonum subjectis a Sede Apostolica spetialiter deputati quandam patentem pergameneam litteram Domini Gregorii sanctisimae memoriae Papae XI. eiusdem Domini Papae vera bulla plumbea in cordulis canapis more Romanae curiae bullatam, non viciatam, non cancellatam, non abolitam, non abrasam, neque suspectam in aliqua sui parte, sed omni prorsus vicio et suspicione carentem cuius tenor inserius est insertus, praefato reverendo Domino Episcopo exhibuit, obtulit seu etiam presentavit, petiitque et requisivit humiliter et instanter quatinus ad ipsius litterae Apostolicae et contentorum in ea executionem procedere dignaretur juxta formam in ipsa littera sibi traditam seu directam. Prefatus vero reverendus Dominus Episcopus litteram eandem recipiens de manibus porrigentis cum debitis reverentia et honore habebat ut dixit et habuit illam pro presentata et lecta offerens tamen se paratum deliberato primitus super ipsa mandatis Apostolicis eficaciter obedire. Dictus vero Berengarius Tortosa procuratorio nomine supra dicto petiit et requisivit sibi a dicto reverendo Inquisitori de predictis fieri et tradi quotquot vellent publica instrumenta per me notarium publicum superius et subscriptum. Tenor vero dicta litterae Apostolicae de verbo ad verbum sequitur, et est talis.

Gregorius Episcopus servus servorum Dei. Venerabilibus fratribus Archiepiscopo Terraconensi eiusque suffraganeis salutem et Apostolicam benedictionem. Conservationi puritatis catholicae fidei quam multi nequam filii scelerati suis falsis assertionibus maculare nitentes inter triticum purum agri Dominici pestiferum semen zizaniae seminare, cum ad nostrum praecipue spectet officium ut evellamus prava, et destruamus perversa, providere salubriter et animarum illaqueationibus obviare confestim plenis desideriis affectantes, opportuna in hiis quae possumus remedia studio pastoralis solicitudinis adhibemus. Dudum siquidem dilectus filius Nicholaus Aymerici, ordinis Fratrum Praedicatorum, professor in Sacra Theologia, Magister in regnis Aragoniae, Valentiae et Maioricarum, Inquisitor hereticae pravitatis nobis exposuit se in regnis eisdem invenisse viginti volumina diversorum librorum in vulgari scriptorum a quodam Raymundo Lull, cive Maioricensi editorum, in quibus ut ipsi Inquisitori videbatur multi continebantur errores et hereses manifeste et quod nonnulli de praedictis et aliis regnis libris utebantur eisdem, et eorum doctrinae dabant fidem non modicam in grande suarum periculum animarum, supplicavitque nobis Inquisitor ipse ut ne simplices deciperentur ex libris ipsis dignaremur in hac parte de opportuno remedio providere. Nos autem cupientes animarum jam forsan imbutarum et quae imbui possent ex perverso dogmate dictorum librorum periculis celeriter obviare, dictos libros per venerabilem fratrem nostrum Petrum, Episcopum Ostien. et per quam plures etiam ultra vigenum numerum in eadem Theologia magistros examinari fecimus diligenter, per quorum relationem tandem habuimus quod ipsi dictos libros omnes cum multa diligentia legerant et examinaverant et quod ultra ducentos articulos erroneos et hereticales invenerant in eisdem. Super quibus inter eosdem Episcopum et magistros sepius et demum coram nobis habita disputatione solemni ipsos articulos quos ad vitandum prolixitatis tedium et horribilitatem eorum haberi volumus presentibus pro expressis, erroneos et manifeste hereticales de dictorum Episcopi et Magistrorum concordi consilio censuimus reputandos. Cum autem sicut Inquisitoris prefati continebat assertio, in praedictis regnis alii libri qui asseruntur editi a jam dicto Raymundo reperti dicantur, in quibus huiusmodi jam reperti et alii errores et hereses creduntur probabiliter contineri, Nos volentes de huiusmodi aliis libris et eorum doctrina informari plenarie et super eis providere salubriter, ne fideles in errores huiusmodi dampnabiliter prolabantur, fraternitati vestrae de fratrum nostrorum consilio per Apostolica scripta committimus et mandamus quatinus diebus dominis et festivis in singulis ecclesiis vestris cathedralibus ac curatis necnon religiosorum quorumcumque ordinum exemptorum et non exemptorum, etiam Cisterciensium, Cartusiensium, Cluniacensium, Praemontratensium, Grandimontensium, Sanctorum Benedicti et Augustini ac Fratrum Praedicatorum, Minorum, Heremitarum eiusdem Sancti Agustini ac Carmelitarum et aliorum ordinum vestrarum civitatum et dioc. intra Missarum sollempnia existentibus populis ad divina, et in praedicationibus per vos vel alios quam cito comode poteritis, faciatis proponi quod omnes et singulae personae utriusque sexus cuiuscumque status, ordinis vel conditionis existant, earundem vestrarum civitatum et diocessuum seu commorantes in eis, habentes libros quoscumque a praefato Raymundo editos ut prefertur ipsos infra unius mensis spatium vobis assignare, et illi qui sciunt alias personas libros eosdem habentes eas vobis revelare ac nominare procurent, vosque libros recipi faciatis eosdem. Quos cum habueritis eos quam cito comode poteritis, curetis nobis fideliter destinare, ut ipsos simili examini subicere valeamus. Coeterum quia doctrina seu potius dogmatizatio predictorum librorum examinatorum reperitur erronea, hereticalis et periculosa nimium animabus, et vehemens suspicio est habenda quod in aliis libris editis a dicto Raymundo similes vel alii ut prefertur contineantur errores, vobis mandamus quod omnibus et singulis eisdem personis vestrarum civitatum et dioc. doctrinam seu potius dogmatizationem et usum huiusmodi librorum interdicere studeatis, donec super hiis per Sedem Apostolicam aliud fuerit ordinatum, contradictores per censuram ecclesiasticam appellatione postposita compescendo: non obstantibus si aliquibus comuniter vel divisim a Sede Apostolica sit indultum quod interdici, suspendi, vel excomunicari aut extra vel ultra certa loca ad judicium vocari non possint per litteras Apostolicas non facientes plenam et expressam ac de verbo ad verbum de indulto huiusmodi mentionem, et quibuslibet exemptionis ac aliis privilegiis et litteris Apostolicis quibuscumque locis personis vel ordinibus sub quacumque forma vel expressione verborum ab eadem Sede concessis de quibus quorumque totis tenoribus et de verbo ad verbum in nostris litteris mentio sit habenda et per quae presentis mandati nostri efectus valeat quomodolibet impediri. Insuper volumus quod per se, frater Archiepiscope, tenor presentium sub tuo vel officialis tui sigillo vobis, fratres sufraganei, transmittatur, cui per vos adhiberi volumus velut ipsis originalibus plenam fidem. Datum Avinione VIII. kalendas februarii, pontificatus nostri anno sexto. = Quae quidem fuerunt acta Gerundae die, mense, anno et loco ac presentibus testibus per me superius expressatis. Fuit factum unum publicum instrumentum et missum magistro M. de Podio apud Barchinonam Predicatori.

Item prefatus Dominus Episcopus mandavit inde fieri et tradi dicto procuratori et suo principali litteras opportunas etiam per modum publici instrumenti, si oportuerit et petitum fuerit, sigillo suo appendenti communitas. Actum ut supra. Testes ut ibidem. Factum fuit et traditum unum in forma publica dicto reverendo Inquisitori.

Universis et singulis presentes litteras seu presens instrumentum publicum inspecturis Berengarius Dei gratia Episcopus Gerundensis salutem in Domino Jhesu Christo. Nos quasdam Sanctissimi in Christo Patris Domini Gregorii foelicis recordationis Papae XI. patentes pergameneas litteras eiusdem Domini nostri Papae vera bulla plumbea in cordulis canapis more Romanae curiae bullatas, non viciatas, non cancellatas, non abolitas, non abrasas, nec suspectas in aliqua sui parte, sed omni prorsus vicio et suspicione carentes nobis pro parte reverendi et religiosi Fratris Nicholay Eymerici in Sacra Theologia Magistri in regnis et terris ditioni Serenissimi Domini nostri Regis Aragonum subjectis Inquisitoris hereticae pravitatis die datae presentis presentatas tenuisse, vidisse et legisse noveritis in haec verba; Gregorius Episcopus, etc. Inseritur tota ut supra. = In quorum omnium testimonium presentes litteras in modum publici instrumenti fieri et publicari, nostrique sigilli appocisione muniri, dictoque reverendo Inquisitori tradi jussimus per notarium publicum infrascriptum. Datum et actum in nostro episcopali palatio Gerundensi die XXIX. mensis julii anno a Nativitate Domini M.CCC.LXXXVIII. ac presentibus et ad haec vocatis per nos testibus venerabilibus viris Bernardo de Campis, canonico, ac Petro de Carraria et Petro Arnaldi, presbiteris de Capitulo nostrae ecclesiae Gerundensis. 

Ego Ludovicus Carbonelli, clericus et notarius publicus reverendi Domini Episcopi Gerundensis praedictarum litterarum Apostolicarum presentationi ac omnibus aliis supra dictis dum ut premittitur per dictum reverendum Dominum Episcopum et coram eo fierent, una cum prenominatis testibus vocatus et requisitus interfui, eaque de dicti reverendi Domini Episcopi mandato seu jussu in notam recepi, publicavi, et in hanc formam publicam redigens scripsi et clausi una cum appensione sigilli prefati reverendi Domini Episcopi meum signum solitum apponendo. Constatque mihi de raso et emendato in fine antepenultimae lineae in dictione octuagessima.

II. Sermo in dedicatione ecclesiae S. Mariae Rivipollensis - MXXXII, 1302

II. 

Sermo in dedicatione ecclesiae S. Mariae Rivipollensis, quae peracta est anno Dñi M. XXXII. (V. pág. 26.) 

Ex cod. MS. sec. XI. in bibliot. eiusd. cenobii sub n. 57. 

XVIII. Kal. Februarii: celebritas dedicationis aeclesiae Sanctae Dei genitricis cenobii Rivipollentis; quam diversarum sedium pontifices una cum eiusdem diocesis praesule venerandi nominis Oliva, collectâ utriusque sexus, etatis, et ordinis infinitâ populorum multitudine, dedicavere, multisque venerabilium sanctorum pignoribus, prout quisque valebat, divinâ karitate collatis, sacrosanctum Domino templum animati celesti spiritu sacravere. Altare quoque venerandum misticis spiritualium significationum carismatibus, et sacri crismatis unctionibus delibutum, ad immolandam redemptoris nostri hostiam, cum ipsius invocatione nominis, magnisque populorum totius ordinis laudibus erexere. In quo etiam ad maioris cumulum sanctificationis plurima, quibus idem locus excellebat, sanctorum pignora, cum his quae supra retulimus fidelium dono concessis, reverentissime condidere. Unde libet mentis oculis intueri quantâ illud altare divine gratiae plenitudine superexcellat, quantaque totius orbis debitâ veneratione praepolleat, cum et eandem, quae a primevo erectionis suae tempore celebrata est, sacrationem reliquiasque contineat, secundae nichilominus perfectionem plene possideat, terciaeque sanctificationis omnia suplementa retineat, in quo postmodum a praenominato pontifice tot diversorum sanctorum venerabilia collocata sunt pignora, ut excederet unius hominis, si particulatim offerrentur, omnia membra. Postremo ultimae benedictionis, de qua nunc sermo est, omniumque superiorum maioris, acceptabilibus votis sollempniter adimpletis, cunctas fidelium, quas praetulimus, dono concessas sanctorum collocavere reliquias. Denique hic eorum aliqua iccirco (idcirco) subnecti excerptim placuit nomina, ut omnibus divinae legis cultoribus palam liqueat, quam debitâ veneratione ab ipsius loci indigenis, vel a circumquaque degentibus, presentis diei sint celebranda sollempnia, quae tantorum patrociniis beatorum constant specialius illustrata, tantarumque sacrationum letabundis actibus in unius altaris vel templi sive diei festivitate concurrentium praecellentissimis gaudiorum commodis exornata. Conduntur ergo ibi reliquiae ligni Domini, illius videlicet ligni, in quo pro nobis mortem carnaliter pertulit ipse Deus, de cuius beatissimae carnis affixione, et de profluentis ad nostram redemptionem sanguinis infectione, tanta in eo adhesere misteria sanctitatis, ut nulla facundia, vel conatus humanae possit hoc exprimere facultatis. De huius autem virtutis excellentia magis est venerabiliter credere quod comprehendere nequeas, quam totum comprehendere velle quod nescias: potiusque sentire beneficia muneris, quam inmensitatem huius plenissime velle considerare virtutis. Sunt et ibi de sepulcro Domini porciones inmissae, fidelium laboriosâ et indeficienti fide ad nos usque delatae. Quod venerabile sepulcrum omni adoratu cultuque dignissimum, quantâ divinitus praefulgeat sanctitate, non est humanae facultatis effari. De cuius veneranda gloria prophetarum oraculis multo ante praedictum est, quod et ex nostri Salvatoris triduo in illo quiescentis sacratissimo corpore indicibiliter consecratum est: quod sanctorum angelorum postmodum frequentibus excubiis illustratum est: quod totius saeculi veneratione et frequentiâ quoad mundus maneat celebrandum est. Sunt etiam ibi reliquiae de Xpi praesepio, quod mirabiliter sanctificatum creditur in ipsius Ihu Xpi venerandae nativitatis exordio; quia ibi eum, cum natus esset, reclinavit eiusdem Dei genitrix mater et virgo. Sunt quoque ibi porciunculae illius lintei, unde idem Dominus noster tersit suorum pedes discipulorum, quando nostrae particebs factus humanitatis, exemplum mortalibus tradere voluit perfectae humilitatis. Sunt etiam ibi aliquae de vestimento sanctae virginis Mariae particulae, de gloria et tactu eiusdem virginei et intemerati corporis admodum sanctificatae. Simul quoque conditae sunt in eodem altare reliquiae proprii corporis beatorum apostolorum Petri et Pauli, deque vestimentis eorum: clavigeri, videlicet, regni celestis, apostolorum principis, potestatem ligandi atque solvendi in celo et in terra post Deum plenissime possidentis: suaeque gloriae consortis, doctoris gencium praecipui, praedicatoris veritatis eximii. Quod totum quantae sanctitatis excellentiâ splendeat, nullus recte credentium dubitat. Conduntur interea ibi reliquiae venerandi praesulis et martiris Saturnini, qui primus post apostolos nostrarum partium ignorantiae tenebras evangelii praedicatione detersit, et postmodum martirii gloriâ coronatus aput Tolosam gloriosae mortis resolutione migravit. Sunt et ibi beati martiris Felicis Gerundensis veneranda pignora, qui nostras regiones veri luminis insinuatione perfudit, et Gerundam civitatem, tam passione martirii, quam sacri corporis tumulatione sacravit. Sunt similiter ibi reconditae gloriosi martiris atque pontificis Narcissi reliquiae, qui a remotissimis terrarum partibus sanctitate et gratiâ plenus huc adveniens, occidentalibus populis verae fidei lumen ostendit, et apud Gerundam gloriosâ morte quievit. Nec desunt etiam beatissimi Xpi martiris Poncii reliquiae, qui solus omnium hominum comitante se Deo imperium mundi devicit, cum imperatores romanorum primus ad fidem Xpi convertit, posteaque martiriali gloriâ decoratus inter senatores aulae celestis conscendit perpetim regnaturus. Sunt ibi reliquiae beatorum martirum venerandae Dionisii, Rustici et Euleterii, qui ab Athenis ad Gallias usque, fidem Xpi indeffesse predicando, migrantes, apud Parisium in confessione Trinitatis pertinaciter consistentes, trino decorati martirio sociali morte quiescunt. Conduntur quoque ibi ex legione sancta Thebeorum martirum sacratissima pignora, qui sempiternae Trinitatis deitatem uno spiritu confitentes, sicut grex dominicus ab ingruentibus lupis tenti et laniati, sub Maximiano imperatore cum palma martirii ad celestia regna migrarunt. Insunt et venerabiles Deo dilecti martiris Sebastiani reliquiae, qui temporibus Diocleciani et Maximiani sub clamide terreni imperii sic se Deo karum exhibuit, ut multos ab ignorantiae tenebris ad fidem Xpi converteret, multos in fide titubantes salutaribus monitis, et beatissimis consolationibus confortaret, et ipse postmodum aulam celestis regni victor et coronatus intraret. Sunt praeterea, ut coacervatim quod restat expediamus, ibi reconditae aliorum beatorum martirum reliquiae, scilicet, Vincentii, Victoris, Desiderii, Primi, Marcellini, Geminiani, Alexandri, Felicis, Iusti, Victoris (se repite, quizás Pastoris, Justo y Pastor), et alterius Victoris (otro Víctor), et Feliculae, sanctique Urbici nostrae patriae venerandi martiris, et Sancti Ipoliti, et eorum sanctorum, qui dicuntur massae, et Sancti Marcialis martiris, qui passus est in Aquis, ubi dicuntur esse termae, sancti quoque Salvii, et Leonidae matris eius, qui passi sunt Auxi, et requiescunt iuxta fluvium qui dicitur Sadus, et sanctorum innocentum, sanctorumque XL. martirum, sanctique Cornelii et Valentini, et Sancti Donati episcopi; qui omnes in confessione Ihu Xpi usque ad mortis imane suplicium perseverantes, sanctorum Angelorum inseparabiles facti sunt coeredes. Sunt quoque ibi condita beatissimi Martini Turonorum praesulis veneranda pignora, cuius vita innumeris miraculorum documentis atque prodigiis constat uberrima, et ossa virtutum iubare radiantia, universi orbis frequentatione celeberrimâ, Turonis, (Tours) quae nobilissima civitas est Galliarum, quiescunt honorifice tumulata. Inter haec etiam sunt in eodem pleno sanctitatis altare repositae reliquiae proprii corporis patris beatissimi Benedicti, legislatoris admirabilis, spiritus omnium iustorum plenitudinem possidentis. Hic sanctitate atque miraculis patrum veteris testamenti per omnia similis, universorum quoque, qui sub evangelii gratia splenduere, mansit equalis. Qui mirabilium patrator operum, qualia pene nullus potuit perpetrare mortalium, aput Cassinum Italiae montem carnis bonus deponens, Angelorum comitante katervâ, feliciter migravit ad Xpm. Cuius venerabile corpus ab Italia Dño revelante in Galliis translatum, apud Floriacense cenobium multis miraculorum ostensionibus constat humatum. Necnon etiam sunt ibi reliquiae beatissimi Ambrosii Mediolanensis sedis antestitis, viri Deo dilecti et per cuncta laudabilis, aliorumque confessorum Gregorii, Lamberti, Gauderici, Iusti, Aurencii, Romuli. Ad augmentum quoque multiplicis et excellentissimae sanctitatis habentur in eodem altare venerabili reverenda pignora de capillis beatae Ceciliae gloriosae virginis et martiris. Haec inspiratione divini spiritus adimpleta Valerianum sponsum et fratrem eius Tiburtium (Tiburcio) ad fidem Xpi convertit, ac demum ad celestem gloriam cum decore virginitatis et martirii palma victrix et coronata conscendit. Repositae quoque sunt ibi reliquiae sanctae virginis Scolasticae, sororis beatissimi Benedicti; (santa Escolástica, hermana del beatísimo Benedicto, Benito) sanctae etiam Eulaliae virginis et martiris Barchinonensis (Eulalia virgen y mártir de Barcelona), nostrae regionis indigenae (indígena), atque gubernatricis, necnon et reliquiae sanctae Felicitatis, septem filiorum martirum beatissimae matris. Haec est ergo illa sanctitatis congeries, haec ex diversorum pignoribus sanctorum ad unius cumulum celebritatis praeelecta sacratissima dies, quae tot beatorum sollempnitates in unum redigit, quot venerabilia pignora in unius altaris clausuram congesta luce clarius pandit. Haec sacrationum plurima vota in unius altaris vel templi sanctificationem convenientia manifestat; haec annuae recursionis expectata gaudia desiderantibus animis repraesentat. Unde Deo nostro secundum possibilitatem mentis et corporis gratiarum actiones referendae sunt, exsolvendaque magnarum praeconia laudum, qui tot iocunditates alternantium gaudiorum miseris mortalibus tribuit, tantorumque praesidia sanctorum mundanae necessitudini gratuitâ bonitate concessit.