XIV. Constitutio cibaria ecclesiae Illerdensis, an. MCLXVIII (1169).

XIV.

Constitutio cibaria ecclesiae Illerdensis, an. MCLXVIII (1169). (Vid. pág. 63.) 

Ex Libro viridi eccl. Illerden. fol. 20. b.

Quoniam rerum gestarum series ad hoc fidei litterarum comittitur, ne illarum veritas memoriae posterorum subtrahatur, idcirco ego Guillermus Dei gratia Illerdensis Episcopus modum et mensuram quam deinceps in comuni mensa clericorum nostrae Sedis firmiter teneri et conservari comuni consilio et assensu ipsorum decernimus et statuimus, scripto comendamus. In primis itaque Prepositos tam praesentes quam futuros quos perpetuo canonicorum servitio destinavimus, diligenter haberi commonitos obtamus illis obnixe precipientes, quatinus tam diligenti sollicitudine et benignitate his deserviant atque ministrent ut sine scandalo vel impedimento aliquo divinis laudibus unanimi studio possint invigilare. In panis itaque et vini mensura hic modus de coetero conservetur. De faneca una frumenti bene purgata XV librae fiant, quarum singulae singulis canonicis dentur in prandio. In coena vero detur unicuique libra semis. Migera autem vini sinceri IIII. clericis detur in die. Servientibus autem dentur cibaria prout necesse fuerit. In Dominicis diebus, in III. feria et V., et in festivitatibus in quibus ecclesiam nostram Prosam cantare consuevit, dentur duo genera carnium, nisi forte jejunia occurrerint. In majoribus festis, videlicet, in Natalis Domini cum tribus sollempnibus diebus subsequentibus, in Epiphania, in Purificatione Beatae Mariae, in Dominica illa in qua cantatur Circumdederunt me, in tribus diebus Dominicae Resurrectionis, in Ascensione et tribus diebus Pentecosten, in Nativitate Beati Johannis Babtistae, et in festivitate Apostolorum Petri et Pauli, in Assumptione Beatae Mariae, in festo Beati Agustini, et in Nativitate gloriosae virginis Mariae, et in Consecratione ecclesiae nostrae, in festo omnium Sanctorum, et in Dominica illa in qua cantatur Ad te levavi administrentur tria genera carnium, insuper pigmenta et nebulae. De carnibus vero ita statuimus, ut carnes unius arietis dentur X. canonicis. Perna porci salsa si valeat XVIII. denarios, detur VI. clericis. Si duos solidos valeat, VIII. clericis detur. Si vero III. solidos valeat, XII. canonicis detur. Recens caro porci si valeat II. solidos, VIII. clericis detur. Si tres solidos valeat, XII clericis detur, et sic deinceps. Mediatas vaccae XXIIII. clericis detur. Quando comedent gallinas si fuerint parvae sive novellae, singulae singulis canonicis dentur cum carne salsa. Si vero fuerint annuales et obtimae, una duobus canonicis detur. Quando anseres comedent, novellus anser (ánsar) duobus clericis detur cum carnibus salsis. Si vero fuerint maioris aetatis et obtimus, IIII. clericis detur. In II. feria, IIII. et VI. in sabbato dentur singulis canonicis V. ova cum sufficienti parte casei, et  unum ferculum de herbis cum condimento quidem. In Dominicis diebus, in tertia feria et V. et in festis Adventus Domini et Quadragessimae dentur tria fercula. Primum de herbis, secundum de leguminibus sive de granis, tertium de piscibus  et hoc juxta providentiam maioris Prepositi sive Prioris claustralis et canonicorum. In aliis vero diebus jejuniorum detur primum ferculum de herbis, secundum de leguminibus, tertium de granis. Haec autem um olei sufficientia administrentur. A principio autem aestatis usque ad finem autumpni de fructibus arborum, vineae et orti maioris praepositurae eiusdem Prepositus canonicis sanis inquam sive infirmis, prout oportunitas sive necessitas exegerit, pacifice administret. Statuimus etiam ut in refectorio nostro nullus comedat vel serviat, nisi sit clericus. Ut autem haec prout a nobis assignata et constituta praesens pagina testatur a Prepositis et canonicis nostrae irrefragabiliter conserventur nos eandem paginam signo nostro munimus et firmamus, perpetuisque temporibus firmum haberi praecipimus. = Sig+num   Guillermi Illerdensis Episcopi. = Sig+num Raymundi Illerdensis Archidiaconi. = Sig+num Petri Prioris Claustrensis. = Sig+num Petri de Aura. = Sig+num Guillermi de Medietate. = Sig+num Olivarii. = Sig+num Boneti de Avellana. = Sig+num Bernardi de Claromonte. = Sig+num Martini Guillermi. = Sig+num Petri de Tonaria Archidiaconi. = Sig+num Magistri Seguini. = Sig+num Gombaldi de Camporrellis. = Sig+num Arnaldi de Accuta. = Sig+num Petri de Talliatello. = Sig+num Magistri Guillermi. = Sig+num Raymundi Illerdensis capellani. = Sig+num Petri de Gallinario. = Sig+num Petri Sancti Vincentii. = Sig+num Petri de Sagarra. = Sig+num Raymundi Sancti Andreae. = Sig+num Magistri Guidonis. = Sig+num Guillermi Repositari. = Actum est hoc Dominicae Incarnationis anno C.LXVIII. post millessimum, ordinante venerabili ac liberali Guillermo praenominatae Sedis Episcopo, illustri Ildefonso Rege Aragonensium in Aragone, Barchinonae, Dertosa, Illerda et in Provintia regnante nonas madii, indictione II. era M.CC.VI. = Arnaldus scriptor et canonicus Sanctae Mariae Illerdae hanc cartam scripsit et hoc signum + fecit.

XVIII. Carta libertatis ecclesiae S. Petri de Pontibus, anno MCLXIX

XVIII. 

Carta libertatis ecclesiae S. Petri de Pontibus, anno MCLXIX (Vid. pág. 59). 

Ex arch. Epis. Urgell. 

In nomine Domini certum sit cunctis quod multae contenciones fuerunt inter Episcopos Urgellenses Bernardum scilicet Sancii, et Bernardum Roggerii, et Petrum de Podioviridi (Puigvert o Puigverd): atque inter Arnaldum Urgellensem Episcopum postea et P. de Podioviridi filium scilicet predicti Petri pro stabilimento Ecclesiae Sancti Petri de Pontibus (Sant Pere de Pons o Ponts) et sufraganearum ipsius quod praedicti Petri scilicet pater et filius ad se pertinere asserebant. Tandem P. de Podioviridi filius pro anima patris su recognoscens injustum esse quod Ecclesiae per manum laicam stabilirentur, atque sub tirannica servitute detinerentur, easdem Ecclesias omnino in potestate A. Urgellensis Episcopi deliberavit, et stabilimentum Ecclesiae Sancti Petri de Pontibus atque omnium sufraganearum eius liberum semperi pro voluntate sua, et omnium successorum eius praedicto Episcopo dimisit. Et ego P. de Podioviridi sicut superius scribtum est, Ecclesiam Sancti Petri de Pontibus et eius sufraganeas cum omnibus quae ad eam, et ad eas pertinent pro remedio animae patris mei dimitto et trado francham et liberam Sanctae Mariae Urgellensis Sedis et tibi A. eiusdem Sedis Episcopo atque successoribus tuis in perpetuum. Et habeatis stabilimentum ipsarum Ecclesiarum liberum semper ad voluntatem vestram ita quo ibi ponatis vos et successores vestri quales clericos volueritis, et eosdem quando volueritis pro voluntate vestra eiciatis, et totum quod ad easdem Ecclesias et ad predictum stabilimentum pertinet sit in arbitrio et voluntate atque libera disposicione vestra, et omnium successorum vestrorum in perpetuum. Et istum finem et hanc liberacionem facio ego P. de Podioviridi per me et per omnes successores meos vobis et omnibus successoribus vestris in perpetuum. Et manutenebo atque defendam ego et omnes qui in hereditate mea venerint post me, et habebo in baiulia domum et possessiones Sancti Petri contra cunctos homines et foeminas bona fide absque enganno Ecclesiae, exceptis Urgellensibus Episcopis contra quos ego et omnes successores mei nunquam ea defendemus et... statu quod Dominus meus E. Comes Urgelli et Dulcia Comitissa uxor eius, et eorum filius Ermengaudus et castellanus - sub me suo in Castro de Pontibus, scilicet, Guillermus et Arnallus atque omnes successores eorum, et omnes parrochiani... Ecclesiarum. Si ego vel aliquis de successoribus meis contra istam predictam libertatem venerimus, teneant se de hoc cum Episcopis Urgellensibus et de hoc absolvo eos, et non de alio. Et ego A. Urgellensis Episcopus recipio hanc liberacionem supradictae Ecclesiae, et omnium ad eam pertinentium a te P.° de Podioviridi, et propter istam liberacionem ut firma sit et permaneat atque a vobis et ab omnibus successoribus vestris fideliter observetur omni tempore, dono tibi de avere Beatae Mariae CC. morabetinos bonos, et ut haec mea deliberacio et definicio rata et firma perpetuis temporibus habeatur, ego presenti pagine propria manu subscribo, et Domnum Ermengaudum Urgellensem Comitem, et Dulciam Comitissa (N. E. no es Comitissam?) uxorem eius, et E. filium eorum subscribere, et hanc meam definicionem ratam ac firmam in perpetuum habere rogo ac desidero. Acta carta deliberacionis VIII.X. kalendas julii anno Dominicae Incarnationis C.LXVII. post Millesimum. = Sig+num Petri de Podioviridi, qui hanc cartam deliberacionis fieri jussi, firmavi, firmarique rogavi. = Sig+num Geralde uxoris eius quae hoc firmo et laudo sicut superius scribtum est. = Sig+num Guillermi de Pontibus qui hoc firmo et laudo. = Sig+num Arnaldi de Pontibus qui hoc firmo et laudo. = Sig+num Petri de Belvis qui hoc firmo et laudo. = Sig+num Arnaldi de Zaguardia (ça guardia, ipsa guardia) qui hoc firmo et laudo. = Sig+num Guillermi de Montfalcho (Montfalcó, Montfaucon) qui hoc firmo et laudo. = Sig+num Guillermi Petri de Zaguardia. = Sig+num R. de Ponts (Pontibus). = Sig+num Petri de Finestres. = Sig+num A. de Caguasta (a veces esta C es Ç: ça guasta). = Sig+num Guillermi Cunil. = Sig+num Ugonis de Puigverd. (Podioviridi anterior) = Sig+num Rossel. (Rossell) = Sig+num Berenguer Esclavina. = Sig+num Benuz. = Sig+num Poncii de Cagardia (ça guardia con otra versión, hay varias).