IX. Statutum pro reformandis abusibus in electione rectoris universitatis Illerdae: an. MCCCCXXXVIII. (1438)

IX.

Statutum pro reformandis abusibus in electione rectoris universitatis Illerdae: an. MCCCCXXXVIII. (1438) (Vid. pág. 45.) 

Ex archv. curiae saecular. civitat. Illerd. 

Maria Dei gratia Regina Aragonum, Siciliae, Valentiae (,) Maioricarum, Sardiniae et Corsicae, Barchinonae Ducissa, Athenarum et Neopatriae, ac etiam Comitissa Rossilionis et Ceritaniae, locum tenens generalis Illustrissimi Domini Regis viri et Domini nostri charissimi. Dilectis et fidelibus nostris rectori, doctoribus, licentiatis, baccallariis, scolaribus, consilio et universitati studii Ilerdensis salutem et dilectionem. Ab aliquo citra tempore, ut accepimus, in eligendo ipsius studii rectore in inmensum crevit ambitio, et in electo admodum hostentatio; illinc fugata ratione adversi consurgunt effectus, sedicionum discrimina parientes: hinc fugato disciplinae decore, inutilium sumptuum et vanitatum luxus resultant. Quae omnia scientiae inimica sunt, et effectum quo ad studendum venistis, impediunt, et jam experientia edocente non parum detrimentum universitati jam dictae noscuntur nimium intulisse. Austus ideo scientiae et seminis disciplinae gratia, quae noxia sunt, cupientes abradere, ad humilem supplicationem capituli Sedis et paciariorum et proborum hominum civitatis Ilerdae super praedictis et aliis, quae reparationem et reformationem studii praedicti concernunt, cum magna delliberatione salubriter providere decrevimus. Sed quia tempus electionis dicti rectoris instat, habita super predictis regii ac nostri consilii delliberatione, ut interim debito modo procedat electio, vobis dicimus et mandamus de certa scientia et exprese, sub incursu regiae ac nostrae indignationis et irae, poenaque mille florenorum auri regio applicandorum erario, quatinus obauditis precibus et exclusis effectibus, meritis eligendi et comodo vestrae universitatis inspectis, ad electionem rectoris pro anno futuro procedatis juxta modum et formam privilegiorum et statutorum dicti studii. Cui rectori eligendo inhibemus et mandamus sub dicta poena, quod ab omnibus pompis, sonis musicis, tripudiis et vanis solaciis ac sumptibus se abstineat; sed celebrata electione jam dicta, gratia publicationis et solemnitzationis ipsius ad loca solita electores et electi associati decenter incedant, plano et simplici verbo, sonis musicis, tripudiis et aliis vanitatibus et minus necessariis sumptibus prorsus dimisis. Quae omnia a vobis et dicto futuro rectore penitus abdicamus. Inibemus insuper et mandamus dicto futuro rectori sub dicta poena, ne de coetero per se vel per alium seu alios excubias sive guaytes, etiam infra dicti studii limites, facere praesumat, quoniam ex eis magis scandala quam justitiae cultus visa sunt proficisci. Injungimus inquam firmiter et districte sub poena jam dicta gerenti vices gubernatoris in Cathalonia, necnon curie et vicario Ilerdae, quatinus predicta omnia faciant ad unguem servari, et ab omni excessu mandatorum et provisionis nostrorum huiusmodi vos et futurum rectorem cohibeant et compescant. Datum Barchinonae secunda die januarii a nativitate Domini millesimo CCCC. tricesimo octavo.

XII. Acta consecrationis ecclesiae conventus FF. Praedic. civitatis Minorissae, anno MCCCCXXXVIII. (1438)

XII. 

Acta consecrationis ecclesiae conventus FF. Praedic. civitatis Minorissae, anno MCCCCXXXVIII. (1438) 

(V. pág. 188.) 

Ex autogr. in arch. eiusd. conv. 

In nomine Domini Iesu Christi, eiusque gloriosissimae genitricis virginis Mariae, ac Beati Petri martiris ordinis fratrum Praedicatorum, totiusque curiae caelestis. Amen. Singulis, ac omnibus paginam hanc perlecturis constet in aperto, quod anno a nativitate Domini millessimo quadringentessimo triscessimo octavo, die vero martis intitulata vicessima secunda mensis Aprilis, in praesentia mei Iacobi Guitardes notarii infra scripti, et testium infra scriptorum ad haec specialiter vocatorum, et assumptorum, reverendus in Christo pater et dominus domnus Fr. Gundissalvus miseratione divina episcopus Augurien. regni Angliae, constitutus personaliter in ecclesia Beatae Mariae civitatis Minorissae indutus pontificalibus, et seu sacerdotalibus vestimentis, cum suis ministris gestantibus, seu portantibus in eorum manibus in diversis vasis argenteis sanctum crisma, vinum, aquam, salem, ova, calcem, cincrem, ysopum, savinam, et quasdam alias res ad consecrationem ecclesiarum, et infra scripta necessarias, debitas, et assuetas, ut idem reverendus dominus episcopus asseruit: volens igitur recedere a dicta Minorisen. ecclesia pro accedendo solemniter tam debite, quam devote ad monasterium fratrum Praedicatorum civitatis eiusdem pro consecrando ecclesiam ipsorum fratrum (praecedente enim ut asserebatur debitâ, et humili suplicatione venerabilis, et religiosi fratris Guillelmi Lobosa prioris, et fratrum conventus eiusdem monasterii) exiit ecclesiam eandem Beatae Mariae Minorissae processionaliter simul cum dictis ministris, et cum multitudine copiosa religiosorum, clericorum, et laicorum notabilium; et inter caeteros interfuerunt Petrus de Tresseris praepositus Sancti Petri de Arquellis, reverendique in Christo patris, et domini domni Georgii miseratione (está con dos ss) divinâ Vicen. episcopi in spiritualibus et temporalibus vicarius generalis: venerabiles religiosi Franciscus Solerii sacrista, Petrus de Rocafort prior, Berengarius Caneti infirmarius, Ioannes Cabrera rector ecclesiae Sancti Michaëlis, canonici ecclesiae praedictae Beatae Mariae: Fr. Petrus Pujol prior monasterii fratrum Beatae Mariae de monte Carmeli (Carmelo) civitatis antedictae, Fr. Galcerandus Monfari lector regens, et quidam alii fratres conventuales monasterii ipsius, et diversi alii clerici: honorabilis Gabriel Lado miles vicarius, et baiulus, venerabilis Ioannes Sala subvicarius, et subbaiulus, Thomas de Solano, Petrus Negrell, Guillelmus Torollo, et Petrus Michaëlis, consiliarii hoc anno civitatis Minorissae praedictae, et plures aliae notabiles personae utriusque sexus. Et intrantes processionaliter in praefatum monasterium, et ecclesiam ipsorum fratrum Praedicatorum, in qua inter caeteros fuerunt adinventi in choro ecclesiae ipsorum fratrum Praedicatorum honorabilis Franciscus Caldero, dominus castri de Segur, Guillelmus de Pegaria, dominus castri de Balcereny, Bernardus de Pegaria, dominus castri de Olost (Olot), Guillelmus Galcerandus de Rippis milites, et quaedam aliae notabiles personae in multitudine satis copiosa. Quare idem reverendus dominus Gundisalvus praedictus cum ministris suis, et praedicti honorabilis vicarius generalis praefati reverendi domini episcopi Vicen. et quidam alii ex religiosis supra dictis ad altare maius ecclesiae praedictae fratrum Praedicatorum iam dictorum edificato sub invocatione Beati Petri martiris accedens, ac accedentes cum solemnitatibus in similibus debitis et solitis fieri, ut ibidem dicebatur, procesit praelibatus dominus Augurien. episcopus ad consecrationem ecclesiae ipsius cum ceremoniis sequentibus, inter alias, sub forma huiusmodi. Primo enim benedicendo salem et aquam miscuit eas ad invicem, et decantatis devotissime certis orationibus, factaque benedictione praedicta, acceptaque de aqua ipsa benedicta cum ysopo, ut est moris, sparsit per loca diversa altaris ipsius supra, et infra, ac etiam per parietes, capellas, altaria, et chorum ecclesiae eiusdem intus, et etiam extra ecclesiam ipsam in circuitu eiusdem. Quo facto idem reverendus dominus Gundisalvus episcopus cum quodam ferro sculpsit, sive scripsit incipiendo per parietes qui sunt in circuitu ipsius altaris maioris, et propriam eiusdem, et per ipsas capellas, et parietes earundem, et alias partes et loca, plures, et diversas figuras, sive litteras, ut primis aspectibus apparebat, hebraicas, grecas, et latinas; quae omnia fecit per tres vices propalando, et dicendo diversas orationes, et sive antiphonas; et dum haec fiebant, praedicti religiosi et clerici decantabant alta voce aliqua responsa, sive metra, et etiam aliquos psalmos cum magna modulatione. Quibus sic peractis, prolatisque diversis orationibus, quibusdam praefatiis, versibus, et aliis ceremoniis factis, idem reverendus dominus episcopus processit ad celebrationem missae maioris in praedicto altari maiori ecclesiae ipsorum fratrum Praedicatorum; inceptaque ipsa missâ cum organis solemniter, decantatisque Kyrie eleison, iam dictus dominus episcopus fecit certas alias ceremonias, et benedictiones, factaque comixtione, sive bitumine ex dictis ovis, calce, et quibusdam aliis rebus desuper specificatis, habitisque ac acceptis certis reliquiis, sive quamdam particulam ipsarum, eisque abstractis a quodam reliquiario argenteo, et quadam caxiâ, et inter alias, de costa Beati Thomae de Aquino, de ossibus Sancti Mauritii, et aliis diversis sanctis, ut ibidem dicebatur per circumstantes, ipsisque involutis in quodam panno serico, idem dominus episcopus apposuit ipsas in quadam concavitate noviter facta in lapide ipsius altaris maioris, ipsasque reliquias, sive particulam earundem cooperuit cum duobus parvulis lapidibus, et postea super ipsos posuit de dicta commixtione, sive bitumine, et supra ipsam de dictis ysopo et savina. Quibus sic, ut premittitur, gestis, factisque ante et post diversis aliis actibus, et ceremoniis devote, coopertoque, et adornato dicto altare suis pannis, et diversis reliquiariis, idem dominus episcopus continuando celebrationem ipsius missae decantavit, sive incepit decantare alta voce illum gloriosum hymnum angelicum, scilicet, Gloria in excelsis Deo; quo cum organis, ut in similibus celebritatibus solitum est fieri, perfecto, praefatus dominus episcopus continuando dictam consecrationem, fecit certas benedictiones solemniter, et postmodum fecit de dicto sacro crisma super dictum altare certas cruces, et ipsas panno lineo postea stersit, et etiam ascendendo in quadam scala incipiendo ad unam partem parietum ipsius altaris maioris, et circuhiendo parietes ipsius ecclesiae, et cunctarum capellarum eiusdem, fecit per diversas partes ipsius plures cruces de dicto sacro crisma, unamquamque ipsarum cum dicto panno linteo (lineo), similiter dicendo et propalando plures et diversas oraciones, et benedicciones in qualibet cruce, et etiam ascendendo, et descendendo stersit; et completis praedictis, et diversis aliis actibus, praelibatus dominus episcopus processit ad celebrationem ipsius missae maioris. Quâ celebrata usque ad praefatium exclusive, ascendit tronum chori ecclesiae praedictae, et fecit ibi unum notabilem sermonem, in quo quasi omnia per ipsum acta, gesta, facta, et provisa circa consecrationem praedictam interpretando singulariter singula quid significabant, moraliter declaravit, deduscendo plures auctoritates sacrae scripturae; et etiam manifestavit diversas indulgentias concessas ecclesiae ipsorum fratrum Praedicatorum vigore dictae consecrationis. Et completo dicto solemni sermone, idem dominus episcopus decantavit praefatium missae, completaque dicta missâ cum organo, et musicis instrumentis, et magnis solemnitatibus, redditisque laudibus Altissimo de praedictis, tam dictus reverendus dominus episcopus, quam dictus Fr. Guillelmus Lobosa prior, presente, vidente, et consentiente dicto venerabili Petro de Tresseris vicario ante dicto, qui omnibus, et singulis actibus supra dictis interfuit, voluerunt, et requisiverunt dicto priori, et eius conventui fieri, et tradi publicum instrumentum unum, et plura, tot quot inde petierint, et habere voluerint ad rei memoriam sempiternam per me notarium ante dictum. Acta fuerunt haec anno, mense, die, et locis superius expressatis, praesente me notario memorato, et praesentibus testibus dictis venerabilibus religiosis Petro de Rocafort priore, Petro de Monte-conillo (conill; conejo), canonicis dictae ecclesiae Beatae Mariae de Minorissa, Fr. Petro Pujol priore dicti monasterii Beatae Mariae de monte Carmelo, discretis Petro Vitalis praesbitero Minorissae, et Iohanne Gisquefre praesbitero villae Sanctae Columbae de Queralto (Santa Coloma de Queralt), et aliis in multitudine satis grandi. = num Iacobi Guitardes notarii publici Minorissae, qui haec scripsit, et clausit, cum litteris supra positis in lineis X. alii. XXIII. ipsarum, et in raso positis XXVII. benedictiones.