III. Excerpta ex brevi Cronico ad calcem. Martirol. eccl. Ulian.

III. 

Excerpta ex brevi Cronico ad calcem. Martirol. eccl. Ulian. (Vid. pág. 22).

Anno MCXIII. (1113) kalendis februarii capta civitas et insula Maioricarum (Mallorca) 1.a vice (primera vez) a R. Comite Barchin.

Anno milleno tercentenoque triceno

Quarto marcescit gens et plebs cuncta famescit

Panem non reperit, erbas et gramina querit

Ex hiis gens comedit quam seva fama quoque ledit. 

Venit frumenti vix inde migeria genti

Ter solidum deno plus precio crede triceno

Anno transacto tetro cursuque peracto

Nil valet expletum sic cosmum cerne repletum. 

Anno a nativitate Dni. MCCCC nono - die sabbati XXIII die mensis marcii dicti anni quidam vir sanctus de ordine fratrum Predicatorum, oriundus civitatis Valentie (San Vicente Ferrer) apulit villam Turricelle de Montegrino, et ibidem per tres dies continuos missam et predicationem fecit devotissimas. Et iste frater quasi tenuit vitam et modum Ap... nam eum sequebantur numero quasi sexaginta persone, inter quas erant duodecim pbri. mulieres decem, et multe alie layce persone. Fuerunt sibi a Summo Pontifice multe indulgentie concesse tam in audiendis eius sermonibus, quam etiam in ipsis qui eum sequebantur...

Anno ab Incarnatione Dni. MCLXXVIII. VI kal. julii, Deo permittente, capta fuit a Paganis ecclesia S. Marie de Uliano, et omnibus bonis suis penitus spoliata: cuius ecclesiae canonici alii gladio ibidem perempti, alii Maiorichas transducti fuerunt.

Anno IIII (quarto) sequenti mutatum fuit altare beate Marie et translatum ab inferioribus foveis in locum qui usque hodie ab inhabitantibus cernitur, quod ob nimiam aquarum exuberantiam factum esse constat, cum nulla eidem loco nec altari aquis obstantibus posset reverentia exhiberi.

Anno ab Incarnatione MCLXXXII. IIII idus octobris dedicata fuit predicta ecclesia a domno B. Terraconensi Archepo. et reverentissimo R. Gerundensi Epo. a quibus clericorum ac laicorum coram posita multitudine privilegio suo premunita est, et in omnem libertatem reducta.

Anno ab incarnatione Dni. MCCLXXXV (1285) quinto kal. julii obsessa fuit civitas Gerunde a Gallicis et ab exercitu ecclesie: et post tres menses vel quasi fuit Gallicis tradita et exercitui ecclesie propter defectum victualium. Et similiter post tres septimanas vel circa fuit obsessa a Rege Aragonum, (Pedro III) et post paucos dies Gallici oppressi fame propter defectum victualium (defecto de vituallas, avituallamiento, comida, etc) fecerunt pactum cum Rege quod permitteret eos abire, et dimiterent civitatem: quod factum fuit.

VI. Olivae monachi Rivipollensis, qui medio sec. XI. floruit, opuscula nusquam antehac edita

VI. 

Olivae monachi Rivipollensis, qui medio sec. XI. floruit, opuscula nusquam antehac edita. (V. pág. 56). 

Ex cod. Rivipoll. n. 37. 

Incipiunt epistolae de Paschali ciclo Dionisiali ab Oliva Sanctae Virginis Mariae Rivipollentis monacho editae. Incipit prologus metro editus heroicho. (heroico)

Continet iste statum paschalem circulus omnem.
In quo preteritos praesentes atque futuros 

Comperies annos paschales perpete cunctos. 

In latu denos habet idem, necne novenos, 

Et quater in longum septenos explicat annos. 

In quibus invenies epactas ordine solis, 

Quae Iani mensis feriam gestando Kalendis, 

Paschalem feriam designant semper hebreis. 

Sunt super his apices festum paschale ferentes 

Omnes in longum loca quatuor, atque tenentes 

Septem dissimiles sic linea continet una 

* (no se lee bien) Solis at epactam lunaris non fugit ullam; 

Omnis solaris lunares inchoat omnes. 

Bissextos (bisiestos) nigri monstrant sua per loca puncti, 

Alphabetum lunae signum quod conficit omne, 

Ut quo sit signo dubites in tempore nullo. 

A rubeis punctis cunctis hic incipit annis, 

Ut cito praesentem cognoscas inditionem. 

Prima patet ciclo terno signata colore, 

Ostendens ternos cicli retinere progressus. 

In quorum primo croceus, viridisque secundo, 

In primo croceus, iacinctinus atque secundo, 

Incipit, et terno rubeus color inditionem, 

Denis ac nonis paschalis terminus annis 

Continet hic feriam bissexti tempore primam, 

Septenam feriam alleluie tunc terminus ambit. 

Istum postque diem docti non optime quidam 

Alleluia carent, falso quia dogmate pollent, 

Pascha dierum octo sic accelerare peroptant, 

Septem bissextos quia linea continet una 

Annis septenis bissextus cum duodenis. 

Septimane ferias iterat hic perpete cunctas 

Centum triceni bissexti suntque ita terni. 

Ut sapias eram Domini presentibus annis, 

Appones annos tricenos bisque quaternos, 

Et quoti fuerint totam fore noveris eram. 

Embolismus post ciclum communis, et annis 

Ciclus et epactae seu lunae terminus omnis 

Ipsius ac numerus quibus inveniantur habetur. 

Namque dies lunae laeva perquirito parte, 

Et tribus epactis numeros quos iung... apte. 

Clareat ut cunctis quota (puede ser también queta) sit luna Kalendis, 

Signaque cum binis ternis duodena diebus 

Lumine luna suo ceu lustra mense sub uno, 

In dextra menses numeros ac cerne Kalendis 

Cum quibus adsignat ferias adiectio solis. 

Solis nempe dies Domini monstrantur, et anni 

Cernitur hoc ciclo lunae variatio tota, 

Solis et incessus sine fine videbitur omnis. 

Nullus inest error, cupias quod discere, lector: 

Intuitu facili reserantur cuncta legenti. 

Quingentis annis terdenis atque duobus 

Constat Paschalis directo tramite ciclus. 

Presens post istos iteratur computus annos, 

Qui simul est solis seu lunae temporis omnis. 

Quisquis amas ciclum dinoscere plenius istum, 

Conferat ut sensum, doctorem posce supernum, 

Et leges menti praesentes trade valenti; 

Sic quod quesieris, plene te nosce probabis.