XIX.
Testamentum D. Raymundi de Rocabertino, Archiep. Tarracon., an. MCCXIV. (1214) (Vid. pág. 107.)
Ex autogr. in arch. eiusd. eccl.
In Christi nomine. Ego Raymundus Dei gratia Terrachonensis Archiepiscopus, gravi infirmitate detentus, in meo tamen pleno sensu et memoria integra meum facio testamentum, in quo eligo et constituo mihi manimissores (: manumissores) meos Dalmacium de Rochabertino et Guillermum de Monte Catano et Raymundum, Terrachonensem Prepositum, et Archidiachonum Arnaldum de Maranciano et Bertrandum Palearensem, Cornubovensem Priorem (prior de Escornalbou) et Johannem de Castello, quibus plenam confero potestatem ordinandi et dividendi omnes res meas, sicut in hac presenti pagina subscribi facio.
In primis volo et mando ut omnia debita mea solvantur, et emendentur injuriae quas feci alicui, et solvantur et paccentur legata mea de annona mea et vino meo et captivis et omnibus aliis rebus meis mobilibus et expletis praesentibus et futuris. Praeterea dimitto monasterio Sanctarum Crucum CCCC. quartarias annonae quas mihi debet, et omnes vaccas quas habeo cum ipso monasterio, et psalterium meum et ultra dimitto ipsi monasterio centum quarterias frumenti, et centum quarterias ordei, et unum Sarracenum qui vocatur Mafometh, et alium Sarracenum de melioribus bacallariis quos habeo, et duas equas. Dimitto monasterio Populeti CCCC. quartarias ordei, quas mihi debet, et duas equas. Et tabulae ipsius monasterii DC solidos, et operi ipsius monasterii CCCC. solidos. Dimitto monasterio Vallisbonae (Vallbona, Valbona, Vallibona; valle buena) centum quartarias frumenti et L quartarias ordei, quae solvantur de annona mea, quae est apud Villam viridem (Villa verde). Dimitto monasterio de Cadins duos modios ordei. Dimitto Benedicto, alumpno meo centum mazmutinas in auro, et libros meos legum. Confiteor et recognosco quod Johannes de Castello non habet, nec tenet de meo, nisi centum quartarias frumenti et L. quartarias ordei: et de omni annona quam ipse umquam habuit, aut tenuit a me, satisfecit inde mihi ad voluntatem meam et venit inde mecum ad computum, et sum inde bene suus paccatus, et dimitto ei centum mazmutinas. Dimitto pauperibus verecundis centum quartarias frumenti et centum quartarias ordei. Dimitto mensae canonicorum Terrachonensis ecclesiae duas equas et centum quartarias frumenti. Dimitto hospitali de Constantino centum quartarias ordei. Dimitto Johanni de Ceirarola mulam quam ipse equitat, et centum solidos pro vestibus: et volo et mando ut successor meus faciat eum militem, si ego non fecero eum militem. Dimitto Arnaldo de Serralona mulam quam ipse equitat, et centum solidos pro vestibus. Foeminae de Constantino X. quartarias ordei pro emendacione domorum suarum quas destruxerunt domus Berengarii de Pratis, quando ceciderunt. Dimitto hospitali pauperum Terrachonae centum quartarias ordei, ut eos cotidie det in elemosinis pauperum. Dimitto inter familiam meam quae mecum ad praesens vadit, centum mazmutinas: inter familiam castri Tarrachonae et Constantini C mazmutinas. Dimitto caritati Sanctae Mariae de Gerunda centum mazmutinas. Totum residuum de censu de Cirvillaria, excepto hoc quod inde jam assignavi, et dedi Terrachonensi canonicae et Preposito, dimitto hospitali pauperum Terrachonae. Solvo et laxo Terrachonensi canonicae et Preposito totum hoc quod exigebam et requirebam in manso de Boella qui fuit Berengarii de Rafegera et Laurentii. Laudo et concedo Terrachonensi canonicae medietatem per omnia loca in Sancta Maria de Plano, excepta ecclesia cum suis primitiis et juribus ecclesiasticiis, quam mihi ex toto retineo: et salvo Bernardo de Sancta Maria in omni vita sua hoc quod habuit et tenuit, postquam ecclesiam adquisivit a me. Dimitto operi claustri Terrachonae mille solidos. Dimitto Cornubovensi ecclesiae CCCC. solidos, qui solvantur Terrachonensi Praeposito, et ipse emat inde honorem de opus ipsius ecclesiae, de cujus expletis et redditibus fiat semper pietas canonicis ipsius ecclesiae in die anniversarii mei. Dimitto ecclesiae de Petregali decem migerias frumenti et X. migerias ordei: Sanctae Mariae de Canino C. solidos qui dentur in ornamento ipsius ecclesiae: Sanctae Mariae de Miraculo C. solidos, qui dentur in ornamento ipsius ecclesiae: Sanctae Mariae de Monte Serrato C. solidos. Dimitto omnibus presbyteris saecularibus Terrachonae, unicuique XX. solidos. Dimitto Raymundo de Conesia et Guilaberto et Guillermo de Albarellis, unicuique eorum IIII. morabatinos in auro. Dimitto Guillermo de Spinales, Terrachonensi canonico triginta morabatinos censuales, quos accipiat singulis annis, dum in scolis fuerit, in molendinis quae ego emi a Berengario de Pratis apud Constantinum. Volo et mando ut solvantur Guillermo de Plano centum mazmutinas, quas predecessor meus Raymundus de Castro terciolo (Castellterzol) ei dimisit, si poterit probare eas sibi deberi. Dimitto Arnaldo de Maranciano, Terrachonensi Archidiachono Decreta mea in omni vita sua, et post obitum suum devolvantur Terrachonensi canonicae. Dimitto CCC. solidos in tumulo meo marmoreo faciendo. Solvo Saurinae de Claro Monte medietatem pignoris de feudo centum sellarum. Dimitto Sanctae Mariae de Monte gaudii decem quartarias frumenti, et X. quartarias ordei pro calce quam inde accepi. Dimitto captivis redimendis septingentas mazmutinas in auro, ita quod Francigena redimatur inde prius, et residuum detur in redemptionem aliorum captivorum. Dimitto Alfamae X. quartarias frumenti, et decem quartarias ordei. Dimitto leprosis Terrachonae XX. solidos: leprosis Constantini XV. solidos: hospitali de Gerunda quod est citra Onar XX. solidos: Adalaydae alumpnae meae centum solidos. De venditione minuciarum quam feci in trasacto anno supra quam erat contentio ratione monetae, volo ut secundum valorem et aestimationem marchae argenti accipiatur hoc quod adhuc inde debetur mihi. Volo et mando ut de pignoribus, quae ego habeo ratione Bernardi Amoros, accipiantur expleta in solutionem et pagam. Solvo et laxo hospitali pauperum Terrachonae et operi ecclesiae Terrachonae decimas, sicut eas accipiebant tempore Berengarii de Villamulorum, praedecessoris mei. Volo et mando quod umquam non requiratur aliquid vel exigatur ab hominibus de Constantino de venditione honorum suorum, sed libere et quitie liceat eis eos vendere, fatiga facta prius in me aut successoribus meis. Assigno Johanni Cequo victum in castro Terrachonae. Recognosco quod Arnaldus de Sardinia habet quartam partem in quatuor Sarracenis quos habeo cum eo, et dimitto ei ducentos solidos super ipsis Sarracenis et aliis rebus meis. Laudo et concedo Johanni Thomae partem quam habet in Sarracenis quos habeo cum eo, sicut scriptum est in albarano. Recognosco quod illa viginti millia solidorum Barchin. monetae, quae Guillermus Durfortis et Bernardus de Arcubus mihi debent, et quae Dominus Rex dedit et assignavit mihi super eos pro redemptione castri de Pals, sunt Dalmatii de Rochabertino, nepotis mei: et de ipsis denariis solvantur inde mihi mille mazmut., quas Gaufridus de Rochabertino, frater meus mihi debebat. Dimitto Beatrici, filiae Raymundi de Villamulorum C. mazmut. Volo et mando ut arbitrio Guillermi de Campmayn (y no Capmany) emendetur homini de danla quod exigit et requirit a me. Dimitto Artaldo de Fuxano unum optimum ensem meum. Volo ut solvantur Bernardo Gibot C. solidos pro Sarraceno quem habui a patre suo. Dimitto ecclesiae de Villa Bertrandi mille solid. ut ibi instituatur unus sacerdos qui semper celebret in ipsa ecclesia pro anima mea et fratris mei Gaufridi, et omnium fidelium defunctorum. Accipio et assigno ad opus sepulturae meae centum quartarias frumenti et CC. quartarias ordei. Volo et mando ut cavallaria quam Raymundus de Castro terciolo dimissit Bertrando de Castro sir, detur et compleatur ei. Dono praeterea et dimitto Tarrachonensi canonicae et Praeposito tredecim millia solidorum, et quingentos et octo solidos et dimidium, quos mihi debent homines de Villa Viridi, sub hac forma et conditione quod ex ipsis denariis emantur honores ad unam candelam illuminandam, quae die noctuque ardeat in ipsa ecclesia, praeter alia candelam quam institui ibi: et ex ipsis denariis procurentur perpetuo singulis diebus quatuor pauperes in refectorio Terrachon., et etiam annuatim in die anniversarii mei procurentur in ipso refectorio triginta pauperes, et totum refectorium cum laycis et clericis qui ibi fuerint honorifice. Praeterea volo et statuo quod Bernardus de Sancta Maria perficiat et compleat illud opus Sanctarum Crucum, et illo peracto et consummato ipsum concedo et confiteor absolutum ex omnibus receptionibus, tam numorum quam annonae, quas fecerat et expensis. Haec autem omnia dimitto sub tutela et defensione et protectione Dalmatii, nepotis mei, et Guillelmi de Monte Catano, et Raymundi Tarrachon. Praepositi et Archidiaconi, et Bertrandi, Cornubovensis Prioris, et Johannis de Castello, ut ipsi faciant semper haec omnia sicut scripta sunt, firma et illibata permanere. Praeterea assigno Praeposito et praepositurae quingentos solidos Barchinonae monetae ante omnia accipiendos in omnibus rebus meis ad complenda praedicta stabilimenta. Actum est hoc kalendas julii anno M.CC. quarto decimo Dominicae Incarnationis. = Ego R. Dei gratia Terrachon. Archiepiscopus hoc laudo et firmo. = Ego Raymundus, Terrachonensis ecclesiae Praepositus subscribo. = Ego Bertrandus, Cornubovensis Prior subscribo. = Ego A. Tarrachonensis ecclesiae Archidiachonus. = Ego Ferrarius de Guardia testis subscribo. = Sig+num Berengarii de Olzina. = Sig+num R. de Ucetia. = Ego Johannes de Castro subscribo. = Ego Bernardus Gibotus hoc scripsi die et anno prefixo.
