XIX. Censura, Antonii Augustini, canones, sacramento, Eucharistiae, concilio Tridentino, 1562

XIX.

Censura Antonii Augustini, Episcopi Illerdensis circa canones de sacramento Eucharistiae in concilio Tridentino, mense aprilis an. 1562. (Vid. pág. 127.) 

Ex codic. monast. SS. Crucum. (N. E. Abrevia codice como codic., igual le dolía la mano de tanto copiar)

Censura Illerden.

In primo anathemate displicent illa omnino verba ex praecepto Dei, vel ex necesitate salutis, quia non omnes causas comprehendunt quibus moventur adversarii. In secundo displicent illa laycos atque etiam clericos, quae delenda sunt; satis est si dicatur non conficientes. Displicet etiam comunicando. Adderem quoque dum dicitur errasse, aut errare, et post adductam fuisse, aut esse. In quarto, pro parvulis ministrari, scriberem pueris praeberi.

In tertio illud omnium gratiarum fontem, vel authorem est supervacaneum, nisi addatur magno cum fructu; et ita fiat, ut hoc tertium anathema conveniat cum secundo capitulo doctrinae. Quoad varietatem magis placet tertia forma, in qua emendarem pro sumitur, sumatur, et pro suscipi, sumi et pro sic, ita. Venio ad doctrinam, in qua in principio desidero prohemium, ut conjungatur haec materia cum decretis de Ecclesiae sacramento.

In fine vero desidero, ut satisfiat Graecis quae petierunt, ne ex his decretis privilegia sua communicandi sub utraque specie amittant, de quibus mihi constat: habeo enim exemplum literarum foelicis recordationis Pauli tertii, quibus permittitur illis Graecis, qui sub Sedis Apostolicae obedientia degunt, sub utraque specie laycos, etiam parvulos, communicare, et conjugatis sacerdotibus uti.

Itaque placeret, ut in fine horum canonum diceretur sanctam synodum nolle illos praejudicare, qui ex antiqua consuetudine, vel ex privilegio Apostolico sub utraque specie, etiam parvulos communicant, dum sub ejusdem Sedis obedientia manserint.

In primo capite displicent illa re multum considerata, et expensa; quasi vero coetera, quae ab hac sancta synodo emanant, non fuerint considerata, neque expensa.

Laycos omnes, et clericos nisi sacrificantes, mallem non confidentes, ut in secundo anathemate dictum est; et non recte videtur antequam de sacrificio Missae actum sit, hoc verbo uti sacrificantes.

Paulo post hoc sacramentum instituit, atque adeo Apostolis tradidit, scriberem hoc sacramentum sub utraque specie instituit, et Apostolis tradidit.

Ut layci et clerici non sacrificantes statuto Domini ad utramque speciem teneantur, scriberem, ut non conficientes utramque speciem sumere teneantur.

Omitto ea quae sequuntur, quia sunt sepius reposita, etiam a multis haereticis, quorum sententiam...

Quod dicitur in fine hujus partis veteris et primitivae Ecclesiae declarari, est verbum veteris (superfluum).

Quod sequitur, et eo ipso tempore quo utraque species servabatur, etc., usque ad finem capitis, et res ipsa incerta est, et verba valde displicet, ut jam a multis contradictum est.

In secunda parte hujus capitis nihil utrique speciei laycorum, scriberem nihil illis patrocinatur. Postea quod si ad alios, etc., displicent; quod non statuat sancta synodus ad Apostolos tantum, an ad omnes, illa verba trahantur.

In tertia parte desunt illa decantata verba, nisi manducaveritis carnem filii hominis:

Ut ipsius utraque species, male dicitur; scribatur ut sanctissimae Eucharistiae utraque species.

Displicet etiam quod fiat mentio capitis sexti; non enim est haec consuetudo conciliorum.

Verba illius capitis, scriberem, multa verba Domini nostri.

Pro cum Capharnaitis, ut recte notatum est, scribendum est, Capharnai, et pro Paulo scribi Beato Paulo.

Capite secundo, ibi, quae ad salutem necessaria addendum est ante verbum necessaria. 

Capite tertio displicent fere omnia, ut Reverendissimo Segobiensi.

Placet ut prohibeatur communio parvulis propter periculum irreverentiae, si evomerent.

Consuetudo illa vetus fuit multarum ecclesiarum ut in Grecia ex Dionisio Areopagita, et Historia Nicephori, et privilegio Pauli tertii, de quo supra apparet: in Africa ex Beato Ciprano, et Divo Augustino: in Hispania ex concilio Toletano XI. cap. XI: in Gallia ex concilio Matisconensi II. cap. 

VI: et ex prohibitione Turonensis sub Carolo cap. XIX: in urbe Roma ex Epistola Inno. ad Milevit. concil., ex Epistola Leon. 23., ex Epistola Felicis 32. de qua in cap. Eos quos, de consec. dist. 4. et ex libro 2. Deusdedit Cardinalis adversus simoniacos et schismaticos, qui fuit tempore Urbani II. anno 1000. Is testatur fuisse tunc hanc consuetudinem infundendi guttulam Sanguinis Christi infantibus. De eadem consuetudine meminit Hugatius vetus interpres Gratiani, ut refert Joannes de Turrecremata in cap. 50. qui alias incipit: Si qui in fide conser. dist. 4.

Haec vestrae censurae subjicio. = A. Illerdensis.

Tomo 3, apéndice 27, censura, Pérez, historia de los reyes godos, falsamente, San Ildefonso

XXVII. 

Copia de la censura que dejó escrita el señor Pérez sobre la historia de los Reyes Godos, falsamente atribuida a S. Ildefonso (d: Se halla entre sus mss en el archivo de la santa iglesia de Segorbe.). (Vid. pág. 219). 

Censura mea de praecenti historiam D. Ildefonsi... 

“Puto Lucam, vel eum à quo is accepit, hoc opus falsò imposuisse D. Ildefonso. 

Primum quia sic Lucas Tudensis multa alia in praecedentibus fabulosa miscuit chronico D. Isidori; et praefationem finxit in lib. de Gotthis, Suevis, et Vandalis, quae in antiquis Isidori exemplaribus nusquam est; et ea praefatio continet illam fabulam de Toleto urbe condita a Tolemom, et Bruto, Consulibus Romanis.

Deinde quia Julianus in vita Ildefonsi narrans eius opera nunquam dicit ab illo scriptam historiam.

Praeterea quia hic liber multa falsa continet quae non est verisîmile ignorasse Ildefonsum, cùm de suo tempore loquatur.

Nam ait Isidorum perduxisse historiam usque ad Sisenandum Regem Gotthorum, cùm constet chronicon solum perduxisse usque ad IV annum Sisebuti, ut ipse Isidorus testatur lib... AEtym. cap...; post quem Sisebutum sequuntur Recaredus secundus, et Suintila ante Sisenandum. Quod si intelligat de libro de Gotthis et Vandalis Isidori, ille non pervenit ad Sisenandum, sed ad I.um annum Suintilae. 

Ait Sisenandum coepisse regnare Era 671.; immo 669 quod probo, quia Concilium IV. Toletanum dicit se (f. fuisse) habitum Era 671 et anno 3. Sisenandi. Item quia Suinthila praecessor Sisenandi coepit Era 659, ut ait ipse Isidorus, et regnat annos decem, ut ait Julianus, sive Vulsa, in illa summa Regum Gotthorum.

Ait Sisenandum regnasse ann. 3.; immo ait Julianus, sive Vulsa, ann. 3., menses II., dies 16.

Ait Chintilam regnasse annos 5. mens. 4. Julianus ait a. 3. m. 8. d. 9., et verius; nam post illum Tulga coepit Era 678., regnat 2. annos, menses 4.; inde Chindasvintus cepit Era 680. Itaque VII. Concilium Toletanum habitum Era 684. anno 5. Chindasvinti. 

Ait Isidorum mortuum anno 6. Chintilae. Quomodo hoc ignorasse: Ildefonsus, qui lib. de viris Illustr. cùm numerat Reges, sub quibus floruit Isidorus, desinit in Sisenando, nihil de Chintila? Et certe Isidorus mortuus est Era 674, anno I. Chintilae. De era id testatur Redemptus eius discipulus in obitu Isidori; et probatur, quia VI. concilium Tolet. habitum est anno 2. Chintilae, et ibi non subscribit Isidorus, sed Honoratus Hispalensis.

Ait Isidorum fuisse episcopum annis 40. Immo 35. ab anno Christi 602., quo mortuus est Leander, usque ad 336, quo mortuus Isidorus. Ideo Ildefonsus lib. de viris illustr. non ait. 40, sed fere 40.

Ait Isidorum gesisse vices Pontificis Rom. In Hispania. Unde id scivit, cùm hoc taceant Braulio, et Ildefonsus? 

Leges dedit Regibus Isidorus. Vides significare ab illo editum librum Fori Judicum (Fuero Juzgo). Atqui in ipso libro dicitur editus ab.....

Ait Isidorum obiisse Era 670. Constat ibi legendum Era 680. ad supputationem huius auctoris. Nam ipse ait Chintilam cepisse Era 674., et Isidorum mortuum anno 6. Chintilae. Sed docuimus in utroque falli; mortuus est enim Era 674.

Ait Isidorum convocasse Synodum Toleti, et ibi mortem suam praedixisse. Si loquatur de IV. Synodo Toletana, habita est Era 671. tribus annis ante mortem ipsius. Si de V. abfuit ipse. Si de VI., iam erat alius hispalensis Honoratus.

Ait Isidori patrem Severianum fuisse ducem Carthaginiesem. Primum ipse Isidorus ait lib. de viris illustribus, patrem fratris suis Leandri fuisse de provincia Carthaginensi; non vero ait fuisse ducem. (que era del reino de Toledo). Item dux oflficium erat militare, et in limitibus constituebantur, ut dux Narbonae contra Francos, Emeritae contra Vandalos. Sed provintia Cartaginen. non egebat duce, cum Toletum ubi reges habitabant, esset in provintia Carthagin.

Item ait Isidorum esse de regio sanguine; nempe quia dicunt Severianum fuisse filium Theodorici. Quod ex tempore confutat Morales. Item id non dicunt Braulio, Ildefonsus, Isidorus, neque Gregorius Magnus. 

Ait Chintilam mortuum uno mense post D. Isidorum. Immo Isidorus Era 674. mortuus, ut probavimus, et Chintila Era 678. Nam concilium VII. Toletanum Era 684. anno quinto Chindasvinthi. Immo de mense etiam constat, quia Chintila non mortuus mense majo (mayo), sed januario (enero); quod probabis si retrocedas ab annis Reccesvinthi, quos Julianus praefinit. 

Ait Theodistum archiep. successise Isidoro in ecclesia Hispalensi. At tale nomen non legitur in catalogo archiepiscoporum Hispalensium veteris libri gotthici S. AEmiliani. Item in conciliis Toletanis usque ad XVII. subscribunt varii episcopi Hispalenses; nusquam tale nomen. Item nemo veterum talis historiae meminit.

Item fabulosum videtur Isidorum scripsisse de medicinam et arte notoriam; praesertim cùm nomen notoriae artis pro magica sit... 

Item quomodo tempore gotthorum convert.... libros Isidori in linguam arabigam, cùm nemo intelligeret arabicum in Hispania.

Item ille error de filio adoptivo potius fuit Elipandi Toletani multis post saeculis, quem hic auctor immemor dat Theodisto.

Ait dignitatem primaciae translatam ab Hispalensi ecclesiam ad Toletanam propter Theodistum. Primo non constat usquam de primaciam Hispalensi. Secundo, tempore gotthorum nusquam nomen primatis nisi pro metropolitano, ut in concilio sub Gundemaro; neque de contentione primaciae usquam loquuntur auctores eius temporis.

Mahometum ait venisse Cordubam, et fugisse metu D. Isidori. Fabulae. Nullus auctor narrat Mahometum in Hispaniam, aut Africam venisse, sed in oriente bellum gessise. Neque Sarraceni sub Isidoro venerunt in Africam usque ad tempus Constantis Imperatoris, quo Abdella, Dux Mohabiz Califae caepit Africam, victo Gregorio comite Imperatoris Constantis circa annum 697.

Ait Mahometum fuisse caudam Draconis, qui tertiam partem stellarum abstulit. At tempore Ildefonsi vix nomen Machometi cognoscebatur in Hispania; quia nemo gotthorum tempore illius meminit, ne dum rescire (potuit) tertiam partem mundi ab illo contaminatam, ut nunc.

Tulgam ait regnasse ann. 3.; at Julianus annos 2. mens. 4.; et quadrat supputatio.

Heraclium minorem (forte intelligit Constantium Heraclii filium) cepisse Era 682.; immo 678., ut ait additor historiae Biclarensis, auctor eorum temporum. Immo hic addit 

Heraclium minorem ante Constantium filium Heraclii.

Chindasvinthum ait cepisse Era 682.; immo 680,; nam VII. conc. Tolet. anno 5. Chindasvinthi, Era 684. 

Chindasvinthum ait regnasse solum annis 4. mens. 8.; cum filio ann. 6. mens. 7. Julianus ait solum ann. 6. mens. 8. dies 20.; cum filio ann. 3. mens. 4. dies II.: obiisse kalend. octobris era 691.; cui potius concedendum.

Theodistum ait sub Chindasvintho sententia Synodi exulasse. Atqui solum VII. conc. Tolet. habitum sub Chindasvintho, ubi nulla mentio Theodisti; sed in eo subscribit Antonius Hispalensis.

Ait Reccesvinthum cum patre Chindasvintho regnasse ann. 6., et postea solum ann. 12. Immo Julianus ait cum patre ann. 3. mens. 4. dies II., et in totum annos 23. mens. 6. dies II.: obiisse cal. septemb. era 710., et certe computatio concurrit.

Item quomodo Ildefonsus scivit quot annos regnaverit solus Reccesvinthus, cum Ildefonsus obierit ante Reccesvinthum, nempe anno 18. Reccesvinthi, ut ait Julianus in vita Ildefonsi? Et quomodo scivit mortuum in Garticos Reccesvinthum, cùm iam mortuus esset Ildefonsus?.”