XIX. Censura, Antonii Augustini, canones, sacramento, Eucharistiae, concilio Tridentino, 1562

XIX.

Censura Antonii Augustini, Episcopi Illerdensis circa canones de sacramento Eucharistiae in concilio Tridentino, mense aprilis an. 1562. (Vid. pág. 127.) 

Ex codic. monast. SS. Crucum. (N. E. Abrevia codice como codic., igual le dolía la mano de tanto copiar)

Censura Illerden.

In primo anathemate displicent illa omnino verba ex praecepto Dei, vel ex necesitate salutis, quia non omnes causas comprehendunt quibus moventur adversarii. In secundo displicent illa laycos atque etiam clericos, quae delenda sunt; satis est si dicatur non conficientes. Displicet etiam comunicando. Adderem quoque dum dicitur errasse, aut errare, et post adductam fuisse, aut esse. In quarto, pro parvulis ministrari, scriberem pueris praeberi.

In tertio illud omnium gratiarum fontem, vel authorem est supervacaneum, nisi addatur magno cum fructu; et ita fiat, ut hoc tertium anathema conveniat cum secundo capitulo doctrinae. Quoad varietatem magis placet tertia forma, in qua emendarem pro sumitur, sumatur, et pro suscipi, sumi et pro sic, ita. Venio ad doctrinam, in qua in principio desidero prohemium, ut conjungatur haec materia cum decretis de Ecclesiae sacramento.

In fine vero desidero, ut satisfiat Graecis quae petierunt, ne ex his decretis privilegia sua communicandi sub utraque specie amittant, de quibus mihi constat: habeo enim exemplum literarum foelicis recordationis Pauli tertii, quibus permittitur illis Graecis, qui sub Sedis Apostolicae obedientia degunt, sub utraque specie laycos, etiam parvulos, communicare, et conjugatis sacerdotibus uti.

Itaque placeret, ut in fine horum canonum diceretur sanctam synodum nolle illos praejudicare, qui ex antiqua consuetudine, vel ex privilegio Apostolico sub utraque specie, etiam parvulos communicant, dum sub ejusdem Sedis obedientia manserint.

In primo capite displicent illa re multum considerata, et expensa; quasi vero coetera, quae ab hac sancta synodo emanant, non fuerint considerata, neque expensa.

Laycos omnes, et clericos nisi sacrificantes, mallem non confidentes, ut in secundo anathemate dictum est; et non recte videtur antequam de sacrificio Missae actum sit, hoc verbo uti sacrificantes.

Paulo post hoc sacramentum instituit, atque adeo Apostolis tradidit, scriberem hoc sacramentum sub utraque specie instituit, et Apostolis tradidit.

Ut layci et clerici non sacrificantes statuto Domini ad utramque speciem teneantur, scriberem, ut non conficientes utramque speciem sumere teneantur.

Omitto ea quae sequuntur, quia sunt sepius reposita, etiam a multis haereticis, quorum sententiam...

Quod dicitur in fine hujus partis veteris et primitivae Ecclesiae declarari, est verbum veteris (superfluum).

Quod sequitur, et eo ipso tempore quo utraque species servabatur, etc., usque ad finem capitis, et res ipsa incerta est, et verba valde displicet, ut jam a multis contradictum est.

In secunda parte hujus capitis nihil utrique speciei laycorum, scriberem nihil illis patrocinatur. Postea quod si ad alios, etc., displicent; quod non statuat sancta synodus ad Apostolos tantum, an ad omnes, illa verba trahantur.

In tertia parte desunt illa decantata verba, nisi manducaveritis carnem filii hominis:

Ut ipsius utraque species, male dicitur; scribatur ut sanctissimae Eucharistiae utraque species.

Displicet etiam quod fiat mentio capitis sexti; non enim est haec consuetudo conciliorum.

Verba illius capitis, scriberem, multa verba Domini nostri.

Pro cum Capharnaitis, ut recte notatum est, scribendum est, Capharnai, et pro Paulo scribi Beato Paulo.

Capite secundo, ibi, quae ad salutem necessaria addendum est ante verbum necessaria. 

Capite tertio displicent fere omnia, ut Reverendissimo Segobiensi.

Placet ut prohibeatur communio parvulis propter periculum irreverentiae, si evomerent.

Consuetudo illa vetus fuit multarum ecclesiarum ut in Grecia ex Dionisio Areopagita, et Historia Nicephori, et privilegio Pauli tertii, de quo supra apparet: in Africa ex Beato Ciprano, et Divo Augustino: in Hispania ex concilio Toletano XI. cap. XI: in Gallia ex concilio Matisconensi II. cap. 

VI: et ex prohibitione Turonensis sub Carolo cap. XIX: in urbe Roma ex Epistola Inno. ad Milevit. concil., ex Epistola Leon. 23., ex Epistola Felicis 32. de qua in cap. Eos quos, de consec. dist. 4. et ex libro 2. Deusdedit Cardinalis adversus simoniacos et schismaticos, qui fuit tempore Urbani II. anno 1000. Is testatur fuisse tunc hanc consuetudinem infundendi guttulam Sanguinis Christi infantibus. De eadem consuetudine meminit Hugatius vetus interpres Gratiani, ut refert Joannes de Turrecremata in cap. 50. qui alias incipit: Si qui in fide conser. dist. 4.

Haec vestrae censurae subjicio. = A. Illerdensis.

XXII. Claromontani concilii anno MXCV. habiti fragmenta nonnulla nusquam antehac edita.

XXII. 

Claromontani concilii anno MXCV. (1095) habiti fragmenta nonnulla nusquam antehac edita. (V. pág. 144.)

Ex membr. vetustate detrita in arch. eccl. Agerens. núm. 2134. 

De rebus ecclesiasticis nullus clericorum, vel monacorum inconsultis episcopis aliquid adquirere praesumat. = Urbanus II. sanctae Romanae ecclesiae episcopus, omnibus ortodoxis episcopis, congregato apud Claromontensem urbem multorum coepiscoporum sinodali conventu: Oposita est nobis a quibusdam eorum questio de ecclesiis, vel ecclesiasticis possessionibus a clericis vel monacis usque in praesentiarum, inconsultis episcopis, adquisitis. Nos autem usi saniori consilio, eorundem episcoporum condescendentes petitioni, providentesque ecclesiasticae paci, vel quia aliter absque inevitabili scandali periculo huiusmodi quaestio non poterat procedere, apostolica auctoritate decrevimus, ut ea quae a clericis, et monacis, a quibuscumque personis, prout potuerunt, usque hodie fuerunt adquisita, ea rata perhenniter, et inconvulsa permaneant. Hoc tamen tenore, ne in posterum, inconsultis episcopis, talia praesumant.

Qui monacorum propositum amet. = Duae sunt leges: una publica, altera privata. Publica lex est quae a Sanctis Patribus scriptis est confirmata, index canonum... et invito episcopo est recipiendus. IIII.C.XVIIII. quae quidem propter transgressiones est tradita. Verbi gratia, decretum est in canonibus clericos non debere a suo episcopatu ad alium transire sine commendatitiis litteris sui episcopi; quod propter criminosos constitutum est, ne videlicet infames ab aliquo episcopo suscipiantur personae. Solvant enim officia sua cum non poterant in suo episcopatu in aliquo deliberare; quod iuris praeceptis scriptis detestatum est. Lex vero privata est quae instinctu Spiritus Sancti in corde scribitur, sicut de quibusdam dicit apostolus: Qui habent legem Dei scriptam in cordibus suis; et alibi: cum gentes legem Dei non habebant, sinistraliter, quae legis sunt faciunt: ipsi sibi sunt leges. Si quis horum in ecclesia sua sub episcopo pro palam retinet, et seculariter vivit, suflatus Spiritu Sancto in aliquo monasterio, vel regulari canonica salvari voluerit, libere sibi conceditur; qui enim vel lege privata ducitur, nulla ratione exigitur, ut a publica vel lege constringatur. Dignior enim lex privata est quam publica. Spiritus quidem lex Dei est, qui Spiritu Dei aguntur, vel lege Dei ducuntur. Et quis est qui possit eum detinere? Qui hoc Spiritu Dei ducitur, et ut (f. etiam) episcopo suo contradicente, eat libere nostra auctoritate. Iuxta hunc lex non est posita; sed ubi Spiritus Dei, ibi libertas; et si Spiritu Dei ducemini, non estis sub lege.