VII. Vita et miracula Sancti Odonis Episcopi Urgellensis.

VII. 

Vita et miracula Sancti Odonis Episcopi Urgellensis. (Vid. pág. 40). 

Ex Sanctorali eccl. Barcin., fol. 180. 

Fuit vir itaque admirandae sanctitatis sanctissimus Odo de claro genere comitatuum Palariensium, et glorioso sanguine Barchinonensium et magnanimorum Aquitaniae Comitum et Urgellensium prosapiam ducens. Ipse vero nobilitate generis, nobilitate vitae et morum, ornamento virtutum decorabat. Cum vero adolescentulus esset à generosis parentibus Artallo, patre suo Pallariensium Comite, et matre sua Luciana literis ad erudiendum traditus est. Illic vero indicium futurae strenuitatis in eo aperuit. Quadam etenim honestatis forma decoratus se virtutum amatorem ad virtutum fastigia ascendere ostendit. Decorem siquidem probitatis omnibus pretendens qui quidem dux et magister viam probitatis et bonorum morum omnibus presignabat. Talem quippe Beatus Odo se exhibebat in claritate morum et generositate vitae ut quadam excelentia virtutum omnes praecederet. Cum vero virile robur in se animi magnitudine ostenderet, et jam ad juvenilem perveniret etatem, à parentibus suis militarem habitum induens militiae cingulo accinctus est; quod vehementer respueret nisi in comitatu et honore parentum justitia quodammodo suas amitere vires, et in loco justitiae injustitiam regnare videret perversitas et etiam violatorum ecclesiae furentium in ecclesiam et in filios ecclesiae regnum ecclesiae disipantium et pauperes deprimentium ad justiciae excelentiam defendendam et ecclesiae libertatem tuendam, et decus ecclesiae retinendum et inimicos justitiae in virtute Dei impugnandos illum arma sumere coegit. Accidit autem eo tempore quod quidam qui Urgellensi Ecclesiae praeerat Episcopus gravissimo languore detinebatur, ipse vero considerans gravitatem suae infirmitatis futurae mortis praenuntiam et suam in episcopatu consecrationem à canonibus deviam, advocato fratrum et populi conventu, coram omnibus Episcopi officium et honorem et nomen deseruit. De honore vero patrimonii sui ecclesiam Sedis Urgellensis magnifice ditavit. Illo denique defuncto ad electionem Episcopi clerus et populus et sumates viri et Comites Pallariensium et Urgellensis et omne vulgus promiscui sexus convolant, desiderantes habere talem qui fungeretur eisdem oficio patris. Magnates autem viri et Comites et senior et major et melior pars cleri consilium de electione Episcopi inter se habuerunt. Tandem providentes bonae indolis et magnae generositatis Odonem juvenem literatum, licet in militari conversaretur habitu, eiusdem Ecclesiae Archidiaconum in electionem eius bona intentione animi anhelantes, eum Urgellensi Sedi preese et prodesse exoptabant, omnes in beatum Odonem honestum et laudabilem virum pio desiderio anhelabant retinentem et contradicentem ac se indignum proclamantem rapiunt, sibique in pastorem eligunt, laudatur scribere eius electio, applaudit ei ut reverendissimo patri clerus et populus. Quaedam autem pars cleri cui quodamodo gravis erat sua magnanimitas, et eius semper eminens nobilitas suo timore seu misericordia satis favebant, nec contradicebant electioni eius. Quod sentiens mirae providentiae beatus Odo semper unitatis concordiam et dilectionem semper diligens nec unquam à vera unitate devians nulli unquam se onerosum esse volens ad civitatem Elverniae quae Claromontis vocatur, profectus est, ubi tunc celebrabat concilium venerabilis et beatae memoriae Papa Urbanus secundus in cuius manu electionem positam dimissit Odo. Audiens autem pater Urbanus tantae honestatis virum Odonem, et laudabilem eius vitam, illum Romae ire praecipit, cui ille obtemperans à Papa Urbano et ab omni romana curia honorifice susceptus est. In tota vero hebdomada quae est ante solemnitatem Paschalem ad officium Missae quam beatus celebravit Urbanus diaconatus officium idem Sanctus Odo adeo devote peregit, ut ab omnibus laudaretur. Deinde vero in Sabbato Presbyter ordinatur. In die vero Paschae in Episcopum consecratur: post aliquantos dies à beato Papa Urbano benedictione suscepta cum omni romanae curiae gratia praeclarissimus Odo remeavit ad propria. Quanto aplausu, gaudio, animi Letitia suscipitur Episcopus Odo, quanto studio, quanta devotione se totum devovit Deo et in virtute Spiritus Sancti proposuit se et ecclesiam sibi comissam regere. Erat enim vir prudens, et simplex, affabilis alloquio, amabilis aspectu, temperantia clarus, perpetuae castitatis custos et magister. Erat siquidem templum delectabile Spiritus Sancti, speciosus thalamus virtutum, mansio autem regis aeterni, armarium verbi Dei generositatem aeternam temporali generositati preponens, totus in misericordia, totus in liberali largitate, nihil proprium sibi retinens totum se et sua omnibus tam indigenis quam advenis exhibebat, et cum quadam admirabili hilaritate praeclari vultus coelestem laetitiam animi in dando suae largitatis dona praesignans sincerae mentis liberalem intentionem ostendebant. Cum vero beatissimus confessor Odo mentem suam radiis solis justitiae nitentem, et fulgore virtutum fulgentem habere delicias mundi et tenebras eius sprevit, recordans mente divina delicias coeli, et in quadam spiritali visione coelestium gaudiorum spiritum suum quietem habere proposuit. Jam fragrabat in mente virginei floris odorem dulcedine cuius vivunt in coelo sancti, cuius dulcedine refloruit genus humanum, sicut dicit Psalmista in persona veteris Adae jam renovata per florem qui exiit de utero Virginis Mariae qui processit ex radice Jesse jam florentis et dicentis: et refloruit caro mea. Hiis et huiusmodi virtutibus pollens Beatissimus Odo opere, doctrina, et forma virtutum informans populum Dei post multos labores post multa certamina ad recipiendum cursus sui bravium, ad suscipiendam promissae suae gloriam et coronam insignis athleta Christi migravit ad Dominum. O quantus planctus omnium, omnis sexus dolens, omnis etas plangens, omnis ordo gemens planxit suum patrem. Quia vero de vita et transitu tanti patroni pro parvitate ingenii nostri quantum potuimus Domino juvante diseruimus; nunc ad miracula eius duce Spiritu Sancto transeamus. Mirabilis enim Deus in Sanctis suis Sanctum Odonem mirabilem miracula pro eius amore faciendo ostendit. Jam multis languoribus oppresi ad sepulchrum patris Odonis veniunt, vigilant, noctitantur, exorant per merita B. Odonis de coelo medicinam et suavitatem à Deo poscentem. Jam coeci à B. Odone illuminantur, jam muti loquuntur, jam claudi ambulant, jam alii varii languores detenti curantur. Quidam juvenis Pallarensis mutus linguae officio et etiam à nativitate lingua carens ad ecclesiam B. Mariae venit, et per totam noctem cum luminari suo ante B. Odonis tumulum vigilando et orando permansit. O quam admiranda Sancti Odonis insignia: linguam sine officio reddidit muto: quod donum admirabile gratiae Dei ac virtutis per meritum B. Odonis pluribus admirantibus innotuit. Ipso vero infacundus et rudis linguam expertem vocis tamen habens repedavit ad propria. Videntes autem parentes eius, amici et vicini rem admirandam linguae, inoficiose ammonent, ortantur, compellunt eum properanter ad sepulchrum B. Odonis redire. Admonitus rediit et S. Odonis auxilium deprecari non desinit. Dum vero juxta stagnum Aquilae transiret, aspexit B. Odonem mediante die sibi obviantem. Illum vero quem multoties in hac temporali vita viderat viventem claro vultu et pontificali infula decoratum asgnovit, quo viso obstupuit, timuit. Qui statim à S. Odone pie salutatus animum assumpsit, et se mutum Sancto Patri innuendo asignavit. Cum autem Beatissimus Odo eum tertio salutasset, eum loqui praecepit qui mox à B. Odone salutatus illum resalutavit, et hoc suae vocis primordium fuit: quo facto B. Odo ex oculis eius evanuit. O nova res: nova lingua novam vocem protulit. Jam cantat Deo canticum novum qui per suum pontificem Odonem nova miracula fecit. Continuo juvenis novae vocis gaudio gaudens ad referenda, novas gratias Deo et Genitrici suae, et Sancto Ermengaudo et Domino suo Beato Odoni properanter ad Sedem venit, ubi ante tumulum B. Odonis quomodo, qualiter et quando B. Odo ei apparuisset cunctis audientibus exultanter ac diligenter intimavit. Audientes vero admirandam visionem laudes et gratiarum actiones referunt Deo qui mirabilis est in Sanctis suis et Sanctus in omnibus operibus suis. Quodam die dum procurator et janitor ecclesiae lampadem extinctam vellent accendere in conspectu omnium qui aderant ignis de coelo veniens, lampadem subito succendit. Idem vero janitor viso coelesti igne nimis atonitus expavit, mentem amissit, tandem vero in se rediens et animum sumens, miraculum accensae lampadis exposuit, Cuiusdam pauperis filius adeo membris suis contractis dolebat, quod nec pedes suos movere nec sedere poterat. Pater vero condolens et compatiens super asinum quibusdam corrigiis ligatum cum quibusdam sociis ad Sanctae Mariae Sedis ecclesiam tulit, et ante sepulchrum B. Odonis cum lacrimis et orationibus posuit; praecator Pater postulat, orat pro filio. Cum per multos dies ad sepulchrum confessoris precante patre puer vigilasset, et jam pater de filii sanitate desperaret, ad domum suam redire proponens, ante portam ecclesiae filium suum possitum dimissit, et recessit puer statim nullo sustinente super pedes suos stetit et ad Sancti Odonis sepulchrum tendens pervenit. Jam tristitia patris vertitur in gaudium, exultat pater de sanitate filii, gaudent socii, exultant omnes venientes ad puerum admirantes tanta insignia miraculi. Quidam adolescens in partibus Hispaniae commorans membris suis contractus auditis B. Odonis miraculis in asello suo per nimiam asperitatem viarum dolore confectus ad Sedem Urgellensem pervenit, ibique ante tumulum B. Odonis multis noctibus invigilavit cum lacrimis implorans auxilium. Cum autem nihil impetrasset, in asello suo residens discessit. Cum vero sitiens de aqua fontis quae de rupe paulatim fluebat in loco qui Pluvinus dicitur, potare desiderat; dum bibebat, asellum suum fugientem vidit, cumque eum sequi nullo modo valeret, dolet, gemit, lacrimatur B. Odonis sepulchrum, cum summa devotione et toto cordis afectu deposcit auxilium. O res miranda, et digna relatu, ecce coelestis medicina, coeleste auxilium invisibile et innefabile medicamine, jam adolescens divino vigore extensus surgit, salit, exultat, gaudet, fugientem asinum properanter insequitur, nec mora cepit asinum, et suae sanitatis Deo et Beatae Mariae et Beato Confessori Odoni innumeras gratias egit, et omnibus qui ad eum videndum veniebant, virtutem miraculi laetus recitavit.

VIII. Narratio miraculorum, quae contigerunt cum primum ecclesia Celsonensis

VIII. 

Narratio miraculorum, quae contigerunt cum primum ecclesia Celsonensis consecrata fuit, anno MLXIX. (1069) (V. pág. 52.) 

Ex cod. lection. eiusd. eccle. MS. sec. XV. 

In capite octavarum dedicationis eccl. Celsonen. 

De miraculis secutis hac die in presenti ecclesia. 

Lect. I. Anno Incarnationis Domini nostri Ihesu Christi millesimo sexagesimo nono, feria VI. (1: Brev. editum anno 1514, fer. VII. Veruntamen anno 1069 dies VIII. Kal. Septemb. nec in feriam VI. nec in VII. incidit, sed in III; littera enim D. dominicalis erat eo anno.) 

octavo Kalendas Septembris, tempore Guillermi Urgellensium praesulis, qui nobilibus natalibus ortus, fuit enim Guiffredi Cerdaniensis comitis filius, omnibus viciis contrarius, doctrinis ecclesiasticis imbutus, qui ecclesiam ac filios ecclesiae ordinans rectissime, nutriensque honorifice, lenissime terribilis erat, et iocundissime lenis. Tempore huius Urgellensis ecclesia omnino periclitaretur, nisi eius fuisset prudentia. Fuerunt enim eo episcopante potestates multo prioribus peiores, qui ea quae suae ecclesiae erant cupientes dirimere, et omnino eius episcopatum debilitare: quibus non tantum ut clericus, sed etiam ut miles contradixit firmissimus. Tu aut.

Lect. II. Is in Dei honore ac virginis Mariae cum incolarum adiutorio in loco qui dicitur Celsona, sedes, ut vetustiores dicunt, ab Urgellensi sede secunda, construxit ecclesiam quadro lapide edificatam. Ut autem dies in qua opus ecclesiae ad unguem debuit deduci, multi maiorum gaudentes ad ecclesiam venerunt festinanter. Anno predicto, ac die prenotata murali opere basilica satis honorifice, vicinis, qui affuerunt boni testimonii, cernentibus, fuit completa. Postquam vero cementarii suum compleverunt opus, congratulantes de ecclesia descendentes, intra basilicam intrantes, expansis manibus ac curvis poplitibus, humilique vultu ad terram ante altare virginis Mariae prostrati, digne Deo laudes referentes dixerunt. Tu aut.

Lect. III. O Domine, pater omnipotens, qui in honore virginis Mariae matris filii tui Domini nostri Ihesu Christi domum orationis fabricari voluisti, tibi laudes nos indigni referimus inmensas. Quia cuiuscumque fuerunt impensae, quibus nos sumus conducti, nos tamen te volente implevimus opus. Et ideo quia tu in omnibus operibus tuis es mirabilis, nos humiles quanquam indigni tuam deprecamur clementiam, quod ex innumerabilibus miraculis hoc opus, quamvis luteum, tuae dignitati tamen completum, dignare ex aliquo perlustrare miraculo, unde cernentes certiores fiant, et audientes firmius credant. Tu aut.

Lect. IIII. Exaudi, quaesumus, Domine, preces, quas nos quamquam infimi ante conspectum divinae magestatis tuae fundimus, quod peccata eorum oblitterentur, qui huc causâ orationis venerint, et scelera sua tibi tuisque sacerdotibus propalaverint. Infra istorum verba, fragor terribilis fortiterque magnus intonuit, in tantum ut unus illorum sensum perdidit, alter vero vix memoriam retinuit. Homines vero qui ante fores morabantur ecclesiae, audientes fragorem valde mirati, et ultra modum obstupefacti, tamen dixerunt quod pars vetusti edificii, quae ibi erat, cecidisset. Tu aut.

Lect. V. Quaedam autem mulier suum veientanum trahebat. Audito sonitu stupefacta cecidit, ita quod spinam perdidit, ac eum exire permisit, tamdiu quod infra semetipsam sensum recuperavit, et phalerno spinam apposuit. Clericus quoque, qui aeris cordam trahebat, basilicae parietem apertum, ac rimularum conspexit foramina; flamamque per rimas egredientem, quae inde cunctis cernentibus ad cordam, qua lampas pendebat, pervenit, et pedetentim omnibus qui aderant prospicientibus ad lampadem descendit, et inde tres summitates flamarum in modum linguarum ex semetipsa emisit. Tu aut.

Lect. VI Quae flammae predictae virgulas ferreas, quibus corda iungebatur, transcendentes, et stupeam cordam in suarum medio involventes, tamen nil ustionis stupeae cordae inferentes. Ecce Dei miraculum, miraculo simile antiquo, quando Dominus Moysi olim in rubo cum ignis flamma apparuit, frutex virgulti iunctus calori vivens, laesionis damna non sustinens, cum videbatur ardere non ardens, sed potius illuminans, et hic ignis invisibilis visibiliter oculis hominum apparens, tamen invisibilia consumens. Tu aut.

Lect. VII. et VIII. de evangelio: Non est arbor bona quae &c.

Lect. IX. Non solum his miraculis duobus supra scriptis oculos omnium perstringere voluit, sed his addens etiam et tertium, quod nebula ecclesiae implevit domum, in tantum quod illi, qui aderant, vix inter se mutuo minime conspicere poterant. Et satis est credendum, quod Domini gloria affuit presens. Ipse enim Moysi dixit: In nebula habitabo. Et ecce aliud Salomonis templum in Dei ecclesia transfiguratum, de quo sacerdotes egredientes nebula implevit domum Domini, ita ut non poterant sacerdotes intrare et ministrare propter nebulam. Tu aut.