Mostrando las entradas para la consulta Olot ordenadas por relevancia. Ordenar por fecha Mostrar todas las entradas
Mostrando las entradas para la consulta Olot ordenadas por relevancia. Ordenar por fecha Mostrar todas las entradas

miércoles, 14 de diciembre de 2022

XVII. Aço es memorial e kalendari de les cosas fetes e passades.

XVII.

Aço es memorial e kalendari de les cosas fetes e passades.
(Vid. pág. 298)

Ex cod. ms. sec. XV in monasterio S. Salvat. Bredensis.

Aço es volum o libre de remembrança sots saguint en lo present libre appelat Severi, lo qual es stat scrit per man mia de mi Johan Buada prevera e rector de Sent Iscle de Coltort en lo die e any en la fin de aquest contengut: e perque sia memoria del temps passat sots kalendari e compte de temps passat, he aximpli de aquels homens e gens (gents sin t) qui vindran apres de mi. De que primerament suplich a nostre Senyor... Car axi con lo sol e le luna puge e devala per lo corrent del cel, axi passa le natura del mont en es (les o ses o ces o çes) coses mondenals; axi com fa lo sercle que tos temps rode... E per amor daço jo dit Johan Buada qui fui fill natural den Anthoni Buada e de madona Margaride, muler (muller) de aquel (aquell), ja defunta de le parroquia de Sent Steva Caluy del vescomptat (vescomtat, de comtecomitecompte, de computo)
de Bas, del bisbat de Gerona, qui cresch (crech, crec; creo) que de ells nasqui en lany apres la nativitat de nostre Senyor Jhu. Xpst. mille quatracents e vint e tres, he ara sum de adat de L. anys; perque vul scriura lo present libra, lo qual sia dit libra de remembrança del temps de le mia vide de les cosas que he uydes dir que son stades per temps en aquestes terres, majorment de Cathaluya, ni he vistes jo en mon temps... etc.
Finita praefatione incipit cronicon ad anno 1348, ea exprimens quae auctor auditu ab aliis perceperat, quae missa facimus, quia et comunia et a multis tradita sunt. Ab anno autem 1423, quo ipse natus usque ad ann. 1486, plurima haud spernenda complectitur, quae excerpere placuit, utilioresque lectori sisteres.

En lany MCCCCXXIII jo dit Johan Buada nasqui en aquest mon.

Item en lany MCCCCXXVII comenza lo gran terratremol en aquesta terra, car totes les sgleyes e edificis enderroza. (enderrocáderruyó) E comensa en le vila e parroquia de Amer: e tira la via de Hostoles, e de Bas, e de Olot, Castelfolit, e Camprodon. E ladons se obriren moltes boces en la parroquia de Loret, qui es sobre lo pont de Angles, ó de Amer.

Item en lo jorn de Sta. Maria Canalera del any MCCCCXXVIII en hora del sol axit feu ten secudides de terra tremol, en aquesta montanya; car ladons senderroza le vila de Olot e de Castelfolit, he y mori molte gent: e la vila de Camprodon, en lequal semes (la qual se mes) foch... He (e : et : y) en aquela jornada matexa se feu un gran trench de le terra per les montanyes de Bas, e de Hostoles en la part de ponent, qui tenia de larch en torn VII leugas, car la part de sol yxent se baxa molt... En aquel any hic passa un frara de framenors de qui deyen Fra Matheu, qui faya de molts grans sermons, e molte gent lo seguia per uyr le sua predicacio, de que se faeren cobles, qui deyen axi en lo comensamet (comensament): Tots fassam per amor de Deu, lo que mana Fra Matheu etc. Es ver que ja ne havia passat un altre preycador molt gran sermonador, qui anave vestit de burel, lo cual se deya mestre Vicens Farrer, qui predica moltes coses que serien, les quals per avant se son seguides per obre. Lo qual dit mestre Vicens mori en Bretania, e es stat canonizat per sant hom: lo qual hic passa en lany de MCCCCLV. (1455)

Hic addit auctor multa de se ipso, quae nihili sunt.

En lany MCCCCXLVIII foren los perdons de San Pere de Rodes.

Item en lany MCCCCL fon posat per lo Rey Alfonso qui stave en lo realme de Napols tay (tallia) (tall) de LI sou (sous) per foch sobre los pagesos de Cathaluya appellats pagesos de rasa mensa (remença).

Item en lany MCCCCLI fon donat un subsidi per lo Papa ha al Rey Alfonso de cent vuytanta e quatre milia liures de monede sobre lo clero de le provincia de Terragona: pagasen VIIII din.s per liures.

Item a XV de janer any MCCCCLIIII fon cridade le moneda a Gerona a XVI diners lo rayal dargent; ha XIII sot. e III din. lo flori dor: ha XVIII sot. lescut.

......

Item a XXVII de març any MCCCCLVII mori en la ciutad de Gerona misser Bnrt. de Pau bisba de Gerona: fon tengut per VII jorns mort manifestament ans que no fon soterrat (ahora vas y lo pruebas a 27 de junio o julio): del qual fon feta molt solempna sepultura en le Seu de Gerona ab molt gran lumenaria.

Item en lo mes de febrer e de març del any MCCCCLXI fon fete gran rumor e discordia entre lo principat de Cathaluya e lo Rey Johan Rey de Arago perque se retench per pres son fil Karles primogenit de Navarra, e princep de Cathaluya: lo qual pres en le ciutat de Leyde ont Barcelona lo avie tremes de Barcelona en fora per nagosis que Barcelona menejave ab lo Rey. E lo Rey menassen lo dit son fil pres de Leyde en fora le via d' Arago, e la dons Barccelona feu gran armade de gent en contra lo Rey, de que son capita lo Compta de Modicha e de Cappra e aquele gent darmes anaren rigorosament darrera lo Rey, ha al qual deyen que Mossen Garau de Servayo havia dats deximens en le ciutat de Leyde per lo dit principat de Cathaluya. E tant que lo Seyor Rey los saqui lo dit Karles son fill: e axi ab aquel stol fon tornat en Barcelona ab gran vigor.

(N. E. Ver los tomos de Bofarull sobre la guerra de Cataluña contra Juan II para contrastar datos y formas de escribir.
Salió de Morella, acompañado de la Reina. No sé si hizo falta stol, estol, para ir a pie desde Morella, reino de Valencia, hasta Barcelona, pasando por el reino de Aragón. Hubieran podido bajar hasta Vinaroz, p. ej, o algún puerto y embarcar, pero en esos años se decidió ir por tierra; la ruta está en los textos)

E lo Rey tira le via d' Arago. E fo anabit per Seyor de Cathaluya per spay que li donaren de XIIII. anys. E tingueren per princep e gobernador general de Cathaluya lo dit Karles. (N. E. Ya era príncipe y gobernador de Cataluña, como primogénito del rey de Aragón).

Item en lo mes de setembre del dit any LXI lo dit Princep mori en le ciutat de Barcelona: fon en opinion de molta gent que fo matzinat. (matzina : medicina, poción: envenenado. Cosa no muy extraña en esos tiempos. En Cataluña, p. ej. Fernando I de Aragón quizás se salvó alguna vez, pero “se curó” en Igualada).
He apres que fou mort, fon donat entenent a molta gent per los Barchalonins que faya molts miracles de gorir (todo junto, degorir, guarir, sanar) diverses malenties (malalties). He ana molte gent de asent per gorir de malenties que havien. E aqueste fama dura en torn de I any. E puys fo no rescar les gents qui malantes hi anaven, malantes sen tornaven, si dons nos morien.
(N. E. JA JA JA !! Los deputats del general de Cathalunya eran tremendos, igual que algunos diputados de ahora de la Generalitat.)

Item en lo mes de nohembre de aquel any LXI le Regina Johanna ab son fill Farrando (futuro Fernando II de Aragón, el católico) de adat X en XII anys entra en la ciutat de Barcelona ha requesta del consel de Barcelona: e juraren per primogenit (N. E. Después de muerto el primogénito, el segundo es jurado como primo genito) é princep lo dit Farrando sub certs pactes (ver las capitulaciones de Juan II con los deputats de Barchinona) que se agues a nodrir e star en Barcelona; pero que lo para lo Rey Johan noy pogues entrar sino cum a persona privade, e no pas cum ha Rey, si dons request non era per lo Principat. E cum vench lany sequent de LXII stant le Regina ab son fill dins Barcelona son fet gran moyment de pobles en lo Principat en contre las ciutats, e vilas, e gentilesa; car lo poble demanave que lo Rey tornas a regir e star dreturalment en lo dit Principat, e le mes part de les ciutats, e viles, e gentilesa pretenie que no entras, ans stigues exiliat.

Et en aquel temps se leva en cap lo compte de Pullas (lo comte de Pallars, Pallás) en defensar que lo Rey no entras en lo Principat de Cathaluya. E per lo consemblant se leva en cap dels pobles un ximple gentil homa apellat Francesch de Verntelat, (Verntellat, Verntallat en otros textos) natural de le parroquia de sent Privat de Bas, home qui vivia de son lourar (llaurar; laborare) e cavar cum ha hun sotil pages. He aquest com a gentil homa dona deximens a tots los gentils homes de Cathaluya qui volguesen contrestar que lo Rey de Arago no entras en Cathaluya cum ha Rey e Seyor. He aquest dit Francesch de Verntelat fon elegit per capitan general dels pobles menuts, so es, de pagesos.

Multa dehinc gesta, devastationes populorum, armorumque facinora enumerat, quorum potiora historiis nota sunt cetera parum prosunt. Porro narrata Ferdinandi primogeniti Aragonum Victoria, quod de Petro Portugalliae pretenso rege iuxta vilam Calaf anno MCCCCLXV (1465) reportavit, haec statim subdit:

E ladons hic entra la monede dels pacifichs de or, qui valen per peça XX sous, le qual monede se corre molt."

Item en lany de LXVII se comensa de obrar lo castel de Hortoles, mala obs de le val de Hostoles e de molts altres lochs, qui apres ne foren destruyts. Del qual castel de Hostoles fo capitan lo dit Francesch de Verntelat, qui a temps se feu dir Bescompta de Hostoles, e feu habitacio en dit Castel. E feu moltes contrarietats contra lo regiment ordinari de Batla Reyal (bájulo, batlle, baile real), e de corsols (cónsules, consols) de dite val.
(N. E. Es muy interesante leer a un “escribiente” de esa época, “prevera e rector de Sent Iscle de Coltort”, porque ofrece variantes que una lengua occitana más normalizada, o sea, un dialecto catalán “normativitzat”, no nos permitiría estudiar.)

Item en lany LXVIII... faeren molte monede manude, so es, dines menuts, en la ciutat de Gerona, los quals dines appellaven Rochabertins: e puys foren abetuts que no valgueren res perque era falsa moneda.

Narrata deinde crudeli strage, dilapidatione bonorum, aliisque demnis que Galli et Vascone sub pacis et amicitiae colore Catalanis inflixerunt., anno, 1460, cit:

La doncs digueren los catelans que fos fete memoria per los qui vindrien en aquest mont: que jamay pus Cathaluya no fias, ab pacte ni sens pacte de sagurança de França ni de Gascuya; car mes valrie mori ha Cathaluya, que no star sots mesa ha França ni Guescuya.” (GascogneGascuñaGascunya : Vasconia)

Item en lo any MCCCCLXXVI (1476) foren donats perdons a pena e colpa per lo Papa ha a la verge Maria de Monserrat qui duraren un any, penedits, confessats e satisfets. E tenien una caxa en le qual metier (metien) le monede, de que deyen caxa del jubileu. E tot hom havie a metre en dite caxa avans que nos podien absolre certa cantitat segons le condicio de les persones: si ere Rey hi havie a metre XXV. reyals de argent; e de le menor condicio de gens hi havien a metre I rayal de argent. He encara hi metier (metien) en dite caxa les satisfaccions de dans donat (donats; o dan donat), que convertien en monede. He molts qui noy podien anar a Monserrat, he avien comissio ab dines, e faciense absolra en lurs cases. He molts qui eren stats en morts de Preveres, fahienlos portar.

jueves, 15 de diciembre de 2022

Tomo 14. ÍNDICE DE LAS COSAS MÁS NOTABLES.

ÍNDICE DE LAS COSAS MÁS NOTABLES.

(Las páginas son las del pdf)


S. Acisclo: su cuerpo se venera en el monasterio de S. Salvador de Breda. 206.

Adriano VI: avísale su promoción al pontificado el Obispo de Gerona. 67.
Sta. Afra, 143.

Agustín (D. Antonio), Obispo de Lérida. 89.

Alejandro VI: concede un jubileo a la diócesis de Gerona. 59.

Alfoncello (Andrés). 46 - 47 - 53.

Alonso II Rey de Aragón: concede privilegios al monasterio de S. Pedro de Galligans. 146.

Altramuces: son lo mismo que lopins. 172.

Amer (Sta. María de), monasterio. 216.

Anacoretas Esclavones: pasan por Gerona. 79.

Anglesola (Berenguer de), Obispo de Gerona. 22.

Anglico (Bartolomé): edición antigua de su obra De propietatibus rerum. 172.

Aragón (D. Francisco de), pedido para Obispo de Gerona, 60.

Aragón (D. Juan de), Arzobispo de Tarragona. 5.

Arce (D. Juan de): comandante de los tercios Castellanos. 104.

Arcedianatos: cómo se daba su posesión. 8.

Arévalo de Zuazo (Francisco), Obispo de Gerona. 96 - 156 - 245.

Arnal (Fr. Guillermo): absuelve de irregularidad al Obispo y canónigos de Gerona. 9.

Arnulfo, Obispo de Gerona. 252.

Arzobispos titulares:

Jerosolimitano (Antonio). 14.

Seleuciense (Fr. Martín). 22.

Tesalonicense (Juan Miralles). 67.

Augurelli (Juan Aurelio): edición antigua de sus Poesías. 172.

Aula capitular: empieza a servir. 118.
Aulo Gellio: edición antigua de sus Noches Áticas. 165.

Auter (Fr. Severo Tomás), Obispo de Gerona. 110.

Ávalos (D. Gaspar de): si fue Obispo electo de Gerona. 72.

Azara (Eustaquio), Obispo de Ibiza. 233.


Balmaseda (Fr. Alonso), Obispo de Gerona. 109.

Baluzio enmendado. 252.

Bañolas (S. Esteban de): monasterio. 240.

Barbarroja: moneda de Gerona así llamada. 195.

Baronio (Cardenal): escribe al Obispo de Gerona. 97.

Basilea (concilio de). 36 - 37.

Basilio, Obispo Plonasense. 51.

Bastero y Lladó (Baltasar), Obispo de Gerona. 118.

Beda (Ven.): ms. de su Liber scintillarum. 174.

Bellovacense (Fr. Vicente): edición antigua de su Speculum historiale. 167.

Benedicto VIII: confirma los privilegios del monasterio de Bañolas. 253.

Benedicto XII: excomulga al Rey de Aragón. 9.

S. Benito: su maza. 70. - Su fiesta. 93.

Berenguer, Obispo de Elna. 254.

S. Bernardo: edición antigua de una obra suya. 173.

D. Bernardo Arzobispo de Cáller. 25.

Bernardo Cardenal Legado del Papa. 9.

Bernardo Vizconde de Cabrera. 7.

Bertrán (Andrés), Obispo de Gerona. 31.

Biblia llamada de Carlo-Magno. 30.

Blanes (Francisco de), Obispo de Gerona. 27.

Blanes (Vidal de), Obispo de Valencia. 8 - 137.

Blasfemias: prohíbense. 53.

Bocacio (Juan): (Giovanni Boccaccio) edición antigua de sus Genealogías de los Dioses. 166.

Boil (Fr. Bernardo), primer Patriarca de las Indias. 62.

Boil (Fr. Guillermo Ramón), Obispo de Gerona. 62. - Recibimiento que se le hizo al regresar de su cautiverio. 68.

Bollandos enmendados. 243.

Borrell, Conde de Barcelona. 146.

Bovage (derecho de). 22. (bouage, bovaje; bou, bovis)

Breda (S. Salvador de): monasterio. 200.

Breve (Tribunal del). 85 - 98 - 102 - 110.

Breviarios (pone Berviarios) impresos para el obispado de Gerona. 66 - 91.

Buada (Juan): autor de un Cronicón del monasterio de Breda. 208.


Cabanilles (Guillermo), Obispo de Gerona. 212.

Cabrera (Bernardo de). 15.

Cáliz: consérvase uno del siglo XIV en el monasterio de Bañolas. 246.

Calzada: libro del archivo de la Catedral de Gerona. 30 - 38.

Campana de las horas en la Catedral de Gerona: bendícese. 92.

Canet (Jofre), comendador de la orden de S. Juan. 33.

Capuchinas: monumento que se conserva en su convento. 184.

Capuchinos: su convento de Gerona. 93 - 174.

Carbonell (Pedro Miguel), archivero de Barcelona. 164.

Cardona (Bernardo de), Obispo de Gerona. 105.

Cardona (Jaime de), Obispo de Gerona. 43.

Cardona (Juan de), Obispo Plonacense. 66.

Caresmar enmendado. 62 - 94.

Carlo Magno: su oficio. 10.

Carlos (Pedro), Obispo de Gerona. 90.

Carol (Ramón): funda un colegio en Gerona. 155.

Cartellá (Roger de), Obispo electo de Gerona. 43.

Casanova (Fr. Juan de), Obispo de Gerona. 34.

Casanova (D. Tomás de): sus obras mss. 168.

Casiano: edición antigua de sus Colaciones. 209.

Cassador (Jaime), Obispo de Gerona. 93.

Castelanis (Miguel de): su obra inédita de música. 174.

Castellá (Fr. Raimundo de), Obispo de Gerona. 27 - 155 - 181.

Castellbisbal (Fr. Berenguer de), Obispo de Gerona. 162.

Castellón de Burriana (cortes de). 5.

Castellnou (D. Pedro), Obispo de Gerona. 247.

Castillo (Fernando): su obra inédita de música, 176.

Catalani (José): dedica al Obispo de Gerona la edición de una obra de S. Juan Crisóstomo. 119.

Catón: edición antigua de su opúsculo De re rustica. 164.

Cátulo: edición antigua de sus Poesías. 165.

Cementerios de la Colegiata de S. Félix. 140.

Cercada (S. Pedro de): iglesia. 210.

Cicerón: edición antigua de sus Epístolas familiares. 173.

Cladells (S. Miguel de): fúndase en esta villa el convento de S. Salvio. 113.

Claquí (Bertrán). 19.

Clemente III: confirma los bienes del monasterio de Amer. 228.

Coangélico: qué significa. 354.

Colaciones: prohíbense en el refectorio. 18.

Sta. Coloma de Farnés: sacrilegios cometidos allí por los tercios Castellanos. 104.

Columella: edición antigua de su opúsculo De re rustica. 164.

Coma (Fr. Pedro Mr.): asiste al concilio de Trento. 88.

Conferencias morales. 115.

Copons (Pedro), Obispo de Gerona. 117.

Cornelia: torre así llamada. 183.

Corona de Cristo: institúyese su fiesta en Gerona. 12 - 45.

Cosechas: mándanse hacer rogativas para lograrlas. 22.
Cruces: sumergíanse en agua en las procesiones de rogativa. 87.

Cruillas (Guilaberto de), Obispo de Gerona. 1.

Cruilles (Berenguer de), Obispo de Gerona. 8 - 14 - 137.

Cruilles (S. Miguel de): monasterio. 152 - 153.

Custodia del Corpus: cuánto costó. 34.

Dalmacio, Arzobispo de Narbona. 255.

Dalmacio (Berenguer), Obispo de Gerona. 210.

Bto. Dalmacio Moner. 163. - su beatificación. 117.

S. Daniel (monasterio de). 3 - 21 - 157.

S. Daniel Mr. 160.

Delats: quienes eran. 79.

Despés (Juan), Obispo de Gerona. 60.

Diago (Fr. Francisco): dispone el catálogo de los Obispos de Gerona. 97.

S. Dionís (D. Narciso de). 29.

Diurnos impresos para el obispado de Gerona. 91.

Sto. Domingo: extiéndese el edificio de estas beatas. 124.

Sto. Domingo: convento de frailes de Gerona. 162.

Dorca (D. Francisco): su Disertación inédita sobre el monumento conservado en el convento de Capuchinas. 187.

Dou (Francisco), Obispo de Gerona. 108.

Duda (Sta.): qué es. 160.


Empurias (Condes de): su Historia. 117.

Encarnación: cuando se acabó de contar los años por esta época. 15.

Entredicho: disposiciones tomadas en este tiempo. 39.

Episcopologios enmendados. 63.

Ermitaño: uno desconocido hace renunciar al Obispo de Gerona. 100.

Escalera de la Catedral: empiézase a construir. 98. conclúyese. 113.

Escrituras: como se calendaban en Cataluña hasta el siglo XIII. 192.

Esperanza (Ntra. Sra. de la): hospital. 154.

Eusebio: edición antigua de su Historia eclesiástica. 166.

Evangelio de S. Juan: mándase decir al fin de la misa. 92.

Excomunión: ritos con que se imponía. 65.

Eymerich (Fr. Nicolás): sus obras mss. 170.


Farnés (Bernardo): costea un relicario de plata para la cabeza de S. Félix. 142.

Fasciculus temporum: Crónica así intitulada. 174.

Faxeda (Fr. José), Obispo de Gerona. 107.

Sta. Felicísima: sus huesos se veneran en el monasterio de Amer. 221.

Felipe II: su entrada en Gerona. 82. avisa su casamiento. 84.

S. Félix Mr: búscanse sus reliquias. 98. Concédese su oficio. 125.

S. Félix Mr (Colegiata de): sus prebendados no podían serlo al

mismo tiempo de la Catedral. 6. - Su historia. 127.

Fernández de Heredia (D. García), Obispo de Vique. 23.

Fernando V: su entrada en Gerona. 57 - 58.

Florines de oro: cuanto valían. 40.

Fluviá (S. Miguel de): monasterio. 152.

Font pudosa. 241.

Franceses: son rechazados delante de Gerona, 111. Fiestas con motivo de esta victoria. 133. Destrozan la Colegiata de S. Félix. 139.

S. Francisco: convento de frailes de Gerona, 171.


Gallego (Arias), Obispo de Gerona. 86. - 155.

Galligans (S. Pedro de): monasterio. 145.

Garriera (Çarriera) (Juan de): excomulgado por el Obispo de Gerona. 50.

Gerona (concilio de). 115 - 226.

Gerona, título de ducado concedido a los primogénitos del Rey de Aragón. 15 - 198. - Múdase en el de principado. 31.

Gerona. Sus sitios. 47 - 198.

Gerona (Universidad de). 40 - 52 - 189.

Geronella: torre así llamada. 179.

S. Gerónimo: edición antigua de sus obras. 173.

Gigantones: prohíbese entrar en la iglesia a los de la procesión del Corpus. 111.

Godmaro, Obispo de Gerona. 219 - 225.

Granizo: procesiones de rogativas con este motivo. 40.

Guido, Abad de Amer. 9.

Guigo, Obispo de Gerona. 219.


Hispano (Pedro): edición antigua de sus Súmulas. 209.

Honorio III: confirma los privilegios del monasterio de S. Pedro de Galligans. 146.

Hospicio: constrúyese el de Gerona. 123.


Imágenes: sumergíanse en agua en las procesiones de rogativa. 69.

S. Isidoro: edición antigua de sus Etimologías. 173.


S. Jaime Apóstol: dótase su fiesta en la Catedral de Gerona. 94.

Jesuitas: fundación de su colegio en Gerona. 93 - 155.

Josa y Cardona (Bernardo de), Obispo de Vique. 204.

Fr. Juan, Arzobispo Arborense. 25.

Judíos: su persecución en España. 24.

Jueves santo: mándase cerrar aquella noche las iglesias de Gerona. 111.

S. Justo (iglesia de). 145.


Lactancio: edición antigua de sus obras. 174.

S. Lamberto Mr: nombrado patrón de Lledó. 15.

Lectura de Escritura: múdase la hora en que se tenía para que pudiese asistir a ella el clero. 59.

Lérida (concilio de). 30.

Lérida (Cortes de). 17.

Lérida (Universidad de). 48.

Lladoners (fuente de): concédese permiso para construir su cañería. 44.

Llers (Berenguer de), Obispo de Gerona. 198.

S. Lope conf.: institúyese su fiesta. 53.

López (Juan Luis), autor del Defensio juris privati. 86.

López Ayerbe (Fr. Sancho), Arzobispo de Tarragona. 15.

Lopins (lupins; altramuces): cuando se introdujeron en Gerona. 172.

Lorca: mándase hacer una cuestacion para fortificar sus fronteras con castillos. 6.

Lorenzana y Butron (Butrón) (Tomás de), Obispo de Gerona. 123 -

144 - 157.

Lull (Raimundo): sus errores condenados por el Papa 23. - Edición antigua de una obra suya. 209.


Mamotrecto: una edición suya del siglo XV. 173.

Manresa: pretende hacerse Catedral. 104.

Manrique (García Gil de), Obispo de Gerona, 103.

Margarit (Juan). 33.

Margarit (Juan de), Obispo de Gerona. 45 - 191.

Otro Margarit. 13.

Sta. Margarita: consérvase una camisa suya en el monasterio de S. Salvador de Breda. 207.

Marías: abólese esta representación. 90.

S. Martí (Mossen Francesch de). 33.

Mártires Gerundenses: translación de sus reliquias, y ordenación de su oficio. 10. Decreto sobre la celebración de su fiesta. - 32. - Enterrados en la Colegiata de S. Félix. 128.

S. Martiriano Obispo y Mr,: venérase su cuerpo en el monasterio de Bañolas. 245.

Dr. Masó: asiste al concilio de Trento. 88.

Mater caeremoniarum: título que se había adquirido la Catedral de Gerona. 92.

Matrimonio: decreto del Rey de Aragón sobre la licencia necesaria para contraerle, 11.

Maximiliano, Rey de Bohemia: pasa por Gerona. 84.

Médicis (Julio), administrador del obispado de Gerona. 61.

Mendigos: prohíbeseles entrar en el coro a pedir limosna. 78.

Menores recoletos: fundación de su convento en la Bisbal. 94.

S. Mer: consérvase su cuerpo en la parroquia de Guialbes. 243.

Merced: determinación sobre las facultades de los frailes de este convento de Gerona. 11.

Miro, Obispo de Gerona. 253.

Misa primera que celebró de pontifical el Obispo Boil, 65.

Misa primera que celebró de pontifical el Obispo Margarit. 74.

Misales: impresos para el obispado de Gerona. 76 - 80 - 91.

Moles (D. Leonardo), comandante de los tercios Castellanos. 104.

Moncada (Pedro de), Obispo de Gerona, 100.
Monedas: cuales eran las de la ciudad de Gerona. 194.

Monjuich, monte vecino a Gerona. 198.

Monrodó (Arnaldo de), Obispo de Gerona. 3 - 161 - 162 - 229.

Monrodó (Bertrando de), Obispo de Gerona. 8 - 20.

Monseny (S. Marcial de): monasterio. 207.
Monsuar (Manuel de), Deán de Lérida. 44 - 48.

Monzón (cortes de). 66 - 82.

Mur (Dalmacio de), Obispo de Gerona. 29.


S. Narciso: determínase el día en que debe celebrarse su fiesta. - 97. Edifícase su capilla. 125 - 143. Visita su sepulcro todos los años el Cabildo de Gerona. 133.

Sta. Narsaria Mr. 172.

S. Nicolás (iglesia de). 151.

S. Nicolás de Camprodon (convento de): disposición sobre la clausura. 21.

Nider (Fr. Juan de): ediciones raras de sus obras. 168.

Ninot (Josef), Obispo de Gerona. 108.

Niños de canto: erígese para ellos un colegio. 50.


Obispillo: estatutos sobre esta ceremonia. 80. - Su abolición. 87 - 90.

Obispos: pasan por Gerona los que iban al concilio de Trento. 84.

Obispos titulares:

Abtense (Fr. Juan o Adán). 15.

Auguriense (Fr. Gonzalo). 41.

Aurense (Lorenzo). 66.

de Babilonia (Fr. Bernardo de Lotaringia). 143.

Cirenense (Baltasar de Heredia). 75.

Civitatense (Antonio). 39.

Civitatense (Fr. Francisco). 25.

Constantinense (Fr. Juan Jubí). 83.

Cunaviense (Fr. Francisco). 20.

Doliense (Juan). 23.

Drivascense (Pedro Fernando o Fernández). 67.

Fesenense (Francisco). 74.


Galltellinense o Galtelliense (Fr. Amado). 15 - 16.

Geropolitano (Fr, Vicente). 57.

Iponense (Bernardo). 57.

Iponense (Guillermo Serra). 59.

Laodicense (Fr. Julián). 35.

de Moronea (José Mora). 112.

Niocense (Miguel). 41.

Ortanense u Ottanense (N.). 23.

Rondense (Fr. Antonio). 39.

Sambariense (Fr. Pedro). 35 - 40.

Solsitanense (Fr. Antonio). 39.

Suellens. (Fr. Pedro). 25.

Tagatense (Francisco) 57.

Terrenove (Fr. Raimundo). 25.

Tribiense (Jaime). 19.

Uticense (Fr Domingo Romeu). 75 - 216.

Xposolimi. (Berenguer). 2.

Observantes (frailes): introdúcense en Gerona en vez de los claustrales. 91.

Sta. Odilia Mr. 172.

Odón, Obispo de Gerona. 226.

Oliva, Obispo de Vique. 152.

Olot: edifícase en esta villa un hospicio. 124.

Ordinario impreso para la diócesis de Gerona. 82.


P. Obispo de Monte Marano. 2.

Pablo, tirano: roba del sepulcro de San Félix la corona de oro. 130.

Pacifich: moneda de Gerona así llamada. 194 - 208.

Palain (Fr. Miguel): escribe las Memorias del convento de Sta. Engracia de Zaragoza. 63.

Palamós (lugar de): mándase fortificar. 10. - Destrúyenle los Turcos. 81.

Palladio: edición antigua de su opúsculo De re rustica. 164.

Palmero y Rallo (Manuel Antonio de) Obispo de Gerona. 121.

Papirio (Papino más arriba) Stacio: edición antigua de sus Poesías. 165.

Parcero (Gregorio), Obispo de Gerona. 103.

Pascual (Antonio), Obispo de Vique. 111 - 112.

Pau (Berenguer de), Obispo de Gerona. 55.

Pau (Bernardo de), Obispo de Gerona. 37 - 190 - 259.

Pedro IV, Rey de Aragón: sus desavenencias con el Obispo de Gerona. 7. - Arregla el modo de contar los años. 193.

Pedro, Conde de Empurias. 4.

Sta. Pelaya: excesos cometidos en la iglesia de este pueblo. 65.

Pentecostés: determínase que sea colendo el martes de esta semana. 40.

Peregrinos enviados a Santiago de Galicia. 54 - 69.

Pérez de Arenillas (Santiago), Obispo de Gerona. 126.

Perpiñán (cortes de). 193.

Peste en toda Europa. 12.

Peste en Rosellón. 54.

Peste en Gerona. 57.

Pi-joan (Francisco), Obispo confirmado de Gerona. 106.

Pinta: moneda de Gerona así llamada. 196.

Plauto: edición antigua de sus Comedias. 166.

Plinio: edición antigua de su Historia natural. 165.

Pneuma: qué era. 141.

Poggio, Cardenal Legado: pasa por Gerona. 85.

Ponce, Abad de Sta. María la real de Mallorca. 21.

Ponte (maestre), pintor del Rey Católico. 64.

Pontich (Fr. Miguel), Obispo de Gerona. 112.

Portugal (Cardenal de): su entrada en Gerona. 81.

Propercio: edición antigua de sus Poesías. 165.

San Próspero: ms. de sus Epigramas. 141.

Puigmarí (Pedro de), Obispo de Solsona. 204.


Quiñones: su Breviario. 82.


Raimundo, Conde de Empurias. 16.

Raimundo (Guillermo): si fue Obispo de Gerona. 61.

Ramírez de Arellano (Juan Agapito), Obispo de Gerona. 126.
Ramón Berenguer. 2. - Restaura el convento de San Daniel. 158.

Raset. (Dalmacio de). 30 - 40.

Reart (Onofre), Obispo de Gerona. 99.

Recaredo: ofrece una corona de oro al sepulcro de San Félix. 130.

Redimentia (Homines de): quiénes eran. 46. (pagesos de remença)

Regina coeli: mándase decir de rodillas. 70.

Reina: pasa por Gerona una fingida o verdadera. 80.

Reliquias: sumergíanse en agua en las procesiones de rogativa. 69.

Ripoll: saqueo de este monasterio. 48.

Rituales de Gerona: imprímense. 58 - 118.

Riudarenas: sacrilegios cometidos allí por los tercios Castellanos. 104.

Rocaberti: moneda de Gerona así llamada. 196.

Rocasalva (Fr. Raimundo de), Abad de Amer. 9.

Rodlando: si fue Abad de San Pedro de Galligans. 150.

Roger (Pedro), Obispo de Gerona. 158 - 198 - 226 - 254.

Roig enmendado. 63.

Romaguera (D. Francisco): ordena e ilustra con doctos comentarios las Sinodales de Gerona. 113.

Rosas destruido por los Turcos. 81.

Rosas (Sta. María de) monasterio. 233.

Rosellón: invadido por los Franceses. 81.

Rosellón (Condes de): su Historia, 117.


Salterio: cómo se rezó en tiempo de rogativa por falla de agua. 68.

Salterio en tiempo de guerra. 79.

Salve Regina: mándase cantar in jubilo. 17. - Abólese el rito de decirla al fin de la misa. 92.

Sampsó (Miguel), Abad de Bañolas. 77 - 204 - 260.

Sancius (A.), arquitecto. 139.

Sclua, Obispo intruso de Urgel. 251.

Seminario conciliar. 90 - 96 - 125 - 154.

Senjust (Fr. Francisco), Obispo de Gerona. 102.

Serroni (Fr. Jacinto), Obispo de Orange. 105.

Servus Dei, Obispo de Gerona. 251.

Sinagoga: róbase y destrúyese la de Gerona. 30.

Sinodales de Gerona. 97 - 113.

Sobreportas (colegio de). 155.

Spital (Fr. Pedro), Dominico. 35.

Sudario (Sto.): examínase per ignem el de San Feliu de Guixols. 66.

Sueldo: moneda de Gerona así llamada. 197.

Suetonio Tranquilo (C.): edición antigua de sus Vidas de los Césares. 166.


Tapias (maestre), platero de Barcelona. 64.

Taranco y Musaurieta (Lorenzo), Obispo de Gerona. 120.

Tarragona (concilios de). 6 - 15 - 16 - 32 - 82 - 89 - 90 - 92 - 94 - 214.

Taverner y Dárdena (Josef de), Obispo de Gerona. 116.

Taverner y Rubí (Miguel Juan de), Obispo de Gerona. 114.

Templum Domini: título de una obra escrita por el Obispo Margarit. 49.

Ter: sus inundaciones. 40.

Tercios Castellanos: son excomulgados. 104.

Terremotos en Cataluña. 32 - 220.

Theutario, Obispo de Gerona. 249.

Tibulo (Tíbulo): edición antigua de sus Poesías. 165.

Tito Livio: edición antigua de su Historia. 166.

Tocco (Fr. Benito de), Obispo de Gerona. 91.

Sto. Tomás: edición antigua de la primera parte de su Suma. 173.

Torre de las campanas de la Catedral: comiénzase a fabricar. 98.

Torre de las campanas de la Colegiata de San Félix. 140.

Torrell (Juan): compone una prefacion para el Misal de Gerona. 80.

Tortosa (cortes de). 33 - 58.

Trecas (concilio de). 249.

Tregua real. 33.

Trento (concilio de) 83 - 87.


Urbano II: confirma los privilegios del monasterio de Bañolas. 256.


Valls (D. Cyro). 112.

Vallterra (Íñigo), Obispo de Gerona. 17 - 230.

Varron (Varrón), edición antigua de su opúsculo De re rustica. 164.

Vera (Juan de), Obispo de Salerno. 260.

Verdesquas: qué eran. 139.

Versor (Juan): edición antigua de su comentario a las Súmulas de Pedro Hispano. 209.

Vestidos de los clérigos: constitución acerca de ellos. 26.
Sta. Victoria Mr.: su cuerpo se venera en el monasterio de S. Salvador de Breda. 206.

Vilademuls (Berenguer de), Arzobispo de Tarragona. 135.

Vilamarí (Guillermo de), Obispo de Gerona. 137.
Villena (Pedro de), Obispo de Sta. Justa. 43 - 44.

Voto hecho por la ciudad de Gerona. 104.

Wamba: restituye al sepulcro de S. Félix la corona de oro. 130.

Wifredo, Arzobispo de Narbona. 152.

Wifredo (Berenguer), Obispo de Gerona, 153.


Zacoma (Çacoma) (Pedro), arquitecto. 140.

Zacosta (Çacosta) (Galcerán de), Obispo de Vique. 2.

Zacosta (Çacosta) (S. Martín): iglesia. 154.

Zatria (Çatria, Çatrilla) (Jaime), Obispo de Gerona. 19.