Tomo 4, apéndice 7, scriptura fundationis cappellaniae ecclesiâ Setabensis S. Felicis

VII.

(página bastante difícil de leer)

Scriptura fundationis cujusdam cappellaniae in ecclesiâ Setabensis S. Felicis M. ann. 1275.

EX. COD. MS. D. EMMANUELIS JORDAN.

Hoc est translatum bene et fideliter sumptum VI cal. Decem. anno Domini 1286 a quodam instrumento, cujus tenor talis est: Sit omnibus notum, tam praesentibus, quam futuris, quod ego Guillelmus Sentiu, et uxor mea Jordana uterque nostrum in solidum, per nos, et nostros ad honorem Domini nostri J. C. et B. Mariae ejus matris, et ad salutem animarum nostrarum damus et offerimus beneficium personale vobis Raymundo de Monte albo (Montalbán, Montblanc, monte blanco), presbytero: ducentos solidos regalium Valentiae, de quibus dabimus vobis annuatim omni tempore vitae vestrae centum solidos in festo S. Andreae, et alios centum solidos in Resurrectione Domini. Vos verò, dum vobis vita comes, celebretis in ecclesiâ S. Felicis Xativae, et intersitis omnibus horis diurnis, et nocturnis pro animabus nostris, et nostrorum fidelium defunctorum. Concedentes vobis quòd nisi in pace quolibet anno in praedictis terminis nos solverimus, quod recipiatis dictos ducentos solidos annuatim a Sancio Urgelles, seu a suis haeredibus, qui nobis eos facit perpetuò censuales pro triginta fanecatis terrae, et vineae in ortâ Xativae, contiguis honori (a) Petri de Carcasonâ, et Petri Andreae. Item por unâ jovata (b) vineae, quam habemus in Alcudia Xativae contigua vineae Joannis Martiniez de Heredia. Item... quibus domibus in Xativa VII botis (c) quae ibi sunt, quae domus afrontant cum aliis domibus nostris, et cum domibus Jordani, et cum duabus viis publicis. Et nos in diebus nostris paccabimus (d) omnes demandas, et actiones tam reales, quam vicinales quae in praedictia fuerint petitae. Praeterea gratis et ex certâ scientiâ volumus, constituimus * et ordinamus, et de praesenti tradimus in manibus archidiaconi, justitiae et juratorum Xativae, qui pro tempore fuerint, quod post dies nostros possint dare dictam cappellaniam alicui honestae personae, et facere representationem episcopo Valentino. 

(a) Honor hic pro territo rio et districtu usurpatur. 

(b) Jovata, jovada, jova (jugerum, seu modus agri) majoricensibus et olim valentinis voces familiares, ab arabibus utriusque regni incolis acceptae, à *árabe (diurnus). 

(c) Bota ab armorico bot, ager, seu tractus terrae. 

(d) Paccare, pacare, solvere. (pagar)

Et ex dictis CC. solidis, ille qui dictam cappellaniam serviet, solvat et donet omnia subsidia, tam regalia quam vicinalia: et haec subsidia tam regalia, quam vicinalia solvatis vos post dies nostros, dum vos dictam cappellaniam tenueritis. Praedictum vero posse archidiacono, justitiae, et juratis Xativae sub tali conditione, et retentione (concedimus), quod eum habeant in defectu haeredum nostrorum. Set si haeredes habuerimus, dictum dominium et posse dictis nostris haeredibus retinemus. Concedentes etiam vobis quòd nisi in obitu nostro fuerit aliquis presbyter de sanguine nostro, qui dictam cappellaniam habere velit, quod vos possitis dictam cappellaniam post obitum vestrum assignare alicui nepoti vestro, qui dictam cappellaniam habeat in vitâ suâ. Et ut haec donatio majorem optineat firmitatem, ego Jordana juro tactis Dei evangeliis me ipsam ratam et firmam perpetuò habere, et non contravenire ratione dotis, vet sponsalicii mei, vel aliquâ aliâ ratione. Actum est hoc in Xativâ XVI kalendas Julii anno Domini millesimo CC.LXX quinto. Signum Gullelmi (Guillelmus al principio) Sentiu. Signum Jordanae ejus uxor, qui hoc firmamus. Testes Ferrarius Dareys (Darenys), vicarius Xativae, Barquinonus de Robines, Berenguarius Ferrarii, praesbyter, et Bernardus de Monte albo. Sig+num: Petri de Fortea, notarii publici Xativae, qui haec scripsit.  

Signum Ferrarii de Cloquerio, justitiae Xativae, qui huic translato dedit apoitum (apositum) per manum mei Petri de Fortea, nott. Xativae; et hoc meum sig+num facio.

Sig+num Simonis de *Buxxi notarii publici Xativae, qui hoc translatum bene et fideliter translatavit, et cum suo originali firmiter comprovabit, die, et anno praefixis.

VI. Copia resolución, provisión, Tomás de Villanueva, peticiones, cabildo, Xátiva, sínodo

VI. 

Copia de la resolución y provisión que dio Santo Tomás de Villanueva a ciertas peticiones que le presentó el cabildo de la colegial de S. Felipe en el sínodo que celebraba en Valencia el año 1548: sacada de la que se conserva legalizada en el archivo de dicha colegial, lit. B. n. 5. 

Postmodum vero die decimotertio mensis Junii anni praedicti nativitatis Domini millesimi quingentesimi quadragesimi octavi coram praefato reverendissimo et multum illustrissimo domino fratre Thoma de Villanova, Dei et apostolicae sedis gratia archiepiscopo Valentino, in capitulo sedis Valentiae sanctam synodum celebrante constitutus personaliter reverendus dominus Balthasar Villaplana praecentor, et canonicus ecclesiae collegiatae civitatis Xativae Valentinae dioecesis, ac sindicus canonicus, et procurator, et ad istud plenimoda potestate suffultus reverendissimorum canonicorum, et capituli dictae ecclesiae Xativae, prout de ejus syndicatu constat instrumento publicato Xativae die 23 menses Maii proxime praeteriti per discretum Joannem Monfort notarium dicti reverendissimi capituli, et scriban recepto; et obtulit et praesentavit eidem reverendissimo domino archiepiscopo supplicationem nonnullis capitulis exaratam tenoris sequentis. 

Reverendissime, ac illustrissime domine. 

Canonici atque capitulum collegiatae ecclesiae civitatis Xativae humillissimi oratores reverendissimae, ac illustrissimae dominationis vestrae post manuum oscula, humiliter supplicant dominationem vestram reverendissimam de solita atque innata benignitate, et clementia dignetur infra scriptas gratias, et praerrogativas concedere, confirmare, et quatenus opus fuerit de novo gratiose elargiri, atque eidem ecclesiae, capitulo et canonicis indulgere.

I. Et primo quidem praedecessores dominationis vestrae illustrissimae Valentini praesules reverendissimi dictae ecclesiae decano, canonicis, et capitulo plures concesserunt indulgentias, gratias, praerrogativas, libertates, et immunitates, et ordinationes, et constitutiones; et justis de causis, et honestis supplicant propterea dicti oratores quatenus dominatio vestra reverendissima omnes, et singulas ordinationes, et constitutiones, et pragmaticas, privilegia, gratias, praerrogativas, immunitates, indulgentias, tam synodales quam particulares capitulariter editas a praedecessoribus Valentinis praesulibus concessis specialiter capitulo, decano, canonicis, et clericis laudet, approbet, et confirmet, et quatenus opus sit de novo concedat, et signanter ordinationem, et constitutionem de regimine chori factam et ordinatam, atque concessam a reverendissimo domino Alphonso de Borja cardinali, ac episcopo Valentino. (futuro papa Calixto III)

Provisio. Cum multa statuta sin a praedecessoribus meis, et suo tempore utilia, et convenientia; quae temporibus meis non conveniunt, non expedit dictas ordinationes, constitutiones, et pragmaticas, et alia praemissa generaliter confirmare; ordinationem tamen dicti reverendissimi Alphonsi approbamus, et confirmamus. 

II. Praeterea supplicant reverendissime domine, quod si clericus dictae ecclesiae pro gravi crimine fuerit carceri mancipatus, in communi laicorum carcere non ponatur. 

Provisio. Mandabitur, quod ita fiat. 

III. Item, quod nuntii curiae non possint citare aliquem clericum intra ecclesiam. 

Provisio. Non procedit de jure. 

IV. Item, quod dominatio vestra reverendissima, nec ejus officialis non det licentiam laicis officialibus, nec eorum nuntiis, capiendi personas ecclesiasticas.

Provisio. Providebitur prout juris fuerit.

V. Item, quod nullus clericus capiatur nisi praecedente informatione, et de provisione officialis.

Provisio. Justum pettitur, et ita fuit factum, et fiet nisi fiat ad instantiam partis. 

VI. Item, quod nuntius officialis dictae civitatis Xativae non desserviat alicui officiali laico portarius, vergarius, vel sagio, cum sit inhonestum, et alicua 

tenus scandalosum nuntiis curiae officialis, officialem laicum deservire, ex quo semper videtur jurisdictionem laicam exercere. 

Provisio. Mandabitur officiali Xativae ut fiat ita.

VII. Item, quod clericus accusatus pro quocumque crimine, exceptis homicidii, et falsarii, sive mutilationibus membrorum, datis fidejussoribus de stando juri, non possint incarcerari.

Provisio. Providebitur prout juris fuerit.

VIII. Item, quod fiscales non possint interrogare reum, nisi de illo crimine, pro quo fuerit carceri mancipatus.

Provisio. Providebitur prout juris fuerit.

IX. Item, quod cum ab antiquo sit taxa in curia officialatus, quod notarii curiae ultra illam taxam non recipiant, et quod dictae taxae fiat tabula in dicta curia dictae civitatis Xativae, ut sciat unusquisque de quocumque actu, et procedimento, quid solvere teneatur; cum super his in dies plures sint exclamationes. 

Provisio. Providebitur quod fuerit, et petitur (unas veces con una t, otras con tt). 

Qui canonici et capitulum ecclesiae collegiatae civitatis Xativae similiter supplicant dominationi vestrae reverendissimae et illustrissimae dignetur praedicta omnia capitula confirmare: et quatenus opus sit de novo concedere, singula, suis singulis referendo. Supplicant etiam quod reverendissima ac illustrissima dominatio vestra dignetur succurrere operibus necessariis, et ornamentis dictae ecclesiae, prout ejusdem necessitas requirit, atque exposcit, &c, &c. Altissimus &c. 

Provisio. Ita responsum est dictis capitulis. 

Qua quidem supplicatione dicto reverendissimo domino archiepiscopo, ut praedicitur, praesentata, et oblata, incontinenti dictus reverendus dominus archiepiscopus dixit, quod habito consilio suorum advocatorum provideret supradictis capitulis prout deberet. Insuper autem die decimoquarto praedictorum mensis et anni praefatus reverendissimus dominus archiepiscopus in dicto capitulo constitutus, dictam sanctam synodum celebrans, de, et cum consilio suorum magnificorum advocatorum, instante, et requerinte dicto reverendo domino Balthasare Villaplana dicto nomine fecit promissionem universis, et singulis capitulis, et articulis praeinsertae supplicationis, prout in calce cujuslibet dictorum capitulorum continetur. De quibus omnibus, et singulis supradictis dictus reverendus dominus Balthasar Villaplana dicto nomine petiit, et requisivit sivi per me infrascriptum notarium, unum, et plura publicum, seu publica fieri, et confici instrumentum, et instrumenta; quae fuerunt acta loco, die, mense, et anno praefixis, praesentibus. ibidem venerabilibus dominis Alphonso de Araque in sede Valentina beneficiato, et Gabriele Bonillo presbyteris dicti reverendissimi domini archiepiscopi familiaribus, Valentiae habitatoribus, testibus ad praemissa vocatis, atque rogatis. 

Copia praeinserta manu aliena prout jacet... papiri cartis, praesenti comprehensa, fideliter scripta fuit ab originale regestro sanctae synodi celebratae per dictum dominum archiepiscopum Valentinum in capitulo sedis 

Valentiae, sub die decimoquarto mensiis Junii anni millesimi quingentesimi quadragesimi octavi, per me Joannem Alamany auctoritate apostolica, et civitatis Valentiae notarium publicum, dictae synodi scribam. Et ut eidem plena fides ab omnibus tam in judicio, quam extra proculdubio adhiberi valeat, hic me subscripsi, meumque solitum artis notariae apposui, quod est tale, sig+num. 

VII. distribuciones quotidianas (cotidianas).